مدارس فرسوده، بلای جان دانش آموزان اردبيل
فرسوده بودن نزدیک به نیمی از مدارس استان اردبیل به معضلی اساسی در حوزه آموزش و پرورش این استان تبدیل شده و علیرغم وعده‌های چندین ساله مسئولان، اقدام قابل توجهی در این باره صورت نگرفته است.
کلام‌الله صفری، مدیرکل آموزش و پرورش استان اردبیل، روز دوشنبه ۸ خردادماه ۱۴۰۲، در این باره گفت: «بیش از ۴۶ درصد مدارس این استان فرسوده شده و از رده خارج است و اگر اقدامات بهسازی و شاداب‌سازی انجام نگیرد، بعد از مدت کوتاهی با مشکل شدید کمبود فضای آموزشی مواجه خواهیم شد.»
خبرگزاری ایسنا سال ۱۳۹۸ به نقل از فرماندار شهرستان مشگین شهر استان اردبيل نوشته بود، ۶۰ درصد از مدارس این شهرستان فرسوده شده و عمر برخی از آنها به بیش از ۶۵ سال نیز می‌رسد. در همان زمان، فریدون بابایی، فرماندار خلخال دیگر شهرستان مهم اردبيل هم گفته بود، از ۱۳۰ ساختمان آموزشی این منطقه، تنها ۲۰ مدرسه دارای عمر ۲۰ سال و یا زیر آن است. و عمر برخی از مدارس مورد استفاده دانش‌آموزان خلخال ۵۰ تا ۷۵ سال است.
مدارس فرسوده معایب و خطرات زیادی دارند. این‌گونه مدارس نیز مانند دیگر بناهای فرسوده، در معرض تخریب و ریزش قرار دارند. تا امروز دانش آموزان زیادی در سطح کشور به خاطر تحصل در مدارس فرسوده جان باخته و دار نقص عضو شدند. سال ۱۳۹۵ بر اثر ریزش دیوار یک مدرسه فرسوده در روستای «بجار بازار» شهرستان چابهار استان سیستان و بلوچستان، یک دانش آموز دختر جان باخت و ۳ دانش‌آموز دیگر مصدوم و راهی بیمارستان شدند.
علاوه بر خطر ریزش دیوار، سقف و آوار، خطر برق گرفتگی نیز یکی دیگر از خطرات جدی مدارس فرسوده است که به دلیل پوسیدگی و استهلاک شبکه سیم‌کشی، جان دانش‌آموزان و معلمان را تهدید می‌کند. سیستم گرمایشی اغلب مدارس فرسوده نیز به دلایل مختلف، قابل اصلاح نبوده و در فصول سرد برای گرم کردن کلاس‌های این مدارس از بخاری نفتی استفاده می‌شود. این بخاری‌ها نیز خطرآفرین هستند و آتش‌سوزی بخاری‌های نفتی در مدارس بارها حادث ه‌ساز شده و به مصدومیت و جان باختن دانش‌آموزان منجر شده است.
طبق اصل ٣٠ قانون اساسی ایران، «دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد.» با این وجود، به دلیل کم کاری مسئولان دولتی و عدم تخصیص اعتبارات لازم، احداث مدارس جدید و نوسازی مدارس فرسوده در استان اردبیل به کندی صورت می‌گیرد و علیرغم گذشته بیش از چهار دهه از عمر جمهوری اسلامی، وضعیت مدارس استان اردبیل همچنان فاجعه بار است.