کمپین «لگام» -لغو گام به گام مجازات اعدام

کاربر: منیر م

۱۴۰۱/۹/۳۰

راه‌حل طرح

نویسنده: مجتبی هاشمی

مسئله اعدام به دلیل تأکید آن در شریعت و قانونی بودن آن در ایران یکی از مسائلی بوده است که همواره مورد توجه کنشگران مدنی در داخل و خارج از ایران قرار گرفته است. اعدام را می‌توان سنگین‌ترین مجازات بشری تاریخ حقوق کیفری به‌شمار آورد که از دیرباز در جوامع و ملت‌ها به اشکال مختلف جهت برخورد با ناقضان قانون خود وجود داشته‌است. امروزه شمار بسیاری از کشورها به دلیل خواست افکار عمومی و تلاش‌های سازمان‌های حقوق بشری این روش مجازات را برچیده‌اند یا کمتر آن را به اجرا درمی‌آورند. با این حال در ایران این مجازات برای برخی از «جرائم سیاسی، قتل، تجاوز، آزار جنسی کودکان، لواط، مساحقه (در صورت تکرار عمل)، قاچاق مواد مخدر، آدم‌ربایی، هواپیماربایی، سب‌النبی و محاربه» اجرا می‌شود. [۱] بنابر گزارش سازمان عفو بین‌الملل، ایران در سال ۲۰۱۴ میلادی در اجرای حکم اعدام پیشتاز بوده است سال ۲۰۲۱ نیز رتبه نخست تعداد اعدام‌های ثبت شده در جهان را داشته است[۲] و به نظر می‌رسد این روند همچنان ادامه دارد. هم‌زمان با صدور و اجرای حکم اعدام برای برخی از معترضان جنبش «زن، زندگی، آزادی» این مسئله بار دیگر مورد توجه افکار عمومی قرار گرفته است.

کمپین «لگام» یا «لغو گام به گام مجازات اعدام» را می‌توان نخستین حرکت سازمان‌مند مدنی در داخل ایران دانست که به صورت مشخص برای لغو مجازات اعدام فعالیت انجام داده است و این فعالیت‌ها بازتاب‌های فراوانی در پی داشته است. در این متن سعی شده است ساز و کار این کمپین و دستاوردهای آن مورد بررسی قرار گیرد، به امید اینکه فعالیت‌های این کمپین بتواند در شرایط کنونی الهام‌بخش و چاره ساز مسئله اعدام‌های اخیر باشد.

ایده و انگیزه شکل‌گیری کمپین

کمپین لگام در آذر ۱۳۹۲ به دعوت «محمد ملکی» اولین رئیس دانشگاه تهران و «سیمین بهبهانی» شاعر و نویسنده در ایران پای گرفت. ملکی که پیش از آن «کمپین صلح و آزادی» را نیز پایه گذاری کرده بود در مصاحبه‌ای به تاریخ ۲آذرماه ۱۳۹۲ با تلویزیون رها خبر از قصدش برای تشکیل این کمپین داد. او در مصاحبه‌های مختلف درباره انگیزه تشکیل این کمپین اینگونه گفته است: « بعد از روی کار آمدن «حسن روحانی» امیدوار بودیم اصلاحاتی صورت بگیرد و حقوق بشر بیشتر رعایت شود. اما دیدیم که این اتفاق نیفتاد که هیچ، وضعیت اعدام‌ها تشدید نیز شد.[۳] از زمان روی کار آمدن دولت «حسن روحانی» اعدام های دسته جمعی سرعت گرفته است. در ۲-۳ ماه اول ریاست جمهوری او بیش از ۲۵۰ نفر اعدام شدند. اعدام دسته جمعی ۱۵-۱۶ نفر در بلوچستان و اعدام کردها و... مورد اعتراض مدافعان حقوق بشر آنطور که باید و شاید قرار نگرفته است. در ایران تنها ۲-۳ نفر هستند که درباره این قضیه موضع می‌گیرند و گروه‌های مختلف غالباً در این مورد سکوت می کنند. به نظر می‌رسد مسئله اعدام‌ها در آینده حاد خواهد شد و باید برای آن هرچه زودتر فکری کرد. من و چند نفر از دوستان مانند آقای محمد نوری‌زاد مدتی‌ست که به فکر افتادیم تا کمپینی را به وجود آوریم برای مخالفت با اعدام اما این مسئله مشکلات زیادی برای امضاکنندگان پیش خواهد آورد. ما امیدواریم در این کمپین فضایی ایجاد کنیم برای اینکه مردم ، بزرگان و دانشمندان، حقوقدانان و جامعه شناسان نظرشان را درباره اعدام بدهند.»[۴]

نحوه تشکیل و سازماندهی کمپین

محمد ملکی درباره نحوه تشکیل این کمپین می‌گوید: «پس از تشدید اعدام‌ها در ۱۰۰ روز نخست فعالیت دولت روحانی با دوستان نشستیم که ببینیم چه کار می‌توانیم بکنیم و وظیفه حقوق بشری، انسانی و اخلاقی ما در این شرایط چیست؟ به این نتیجه رسیدیم که یک اقدام جمعی بکنیم و کمپینی برای این مسئله درست کنیم تا مردم بیایند و نظر خودشان را در این زمینه مطرح کنند. نامه‌ای با حمایت دوستانی که سرشناس هستند تهیه و امضاء شد. این فراخوان در اختیار سایت‌های مختلف قرار گرفت و برای کمپین صفحه فیسبوکی ایجاد شد تا هر کسی خواست نظر خودش را چه مخالف و چه موافق ابراز کند. در خارج از ایران این موضوع بازخورد بسیار خوبی داشته و در داخل تلاش خودمان را برای اطلاع رسانی می‌کنیم اما روزنامه‌ها به هیچ وجه این مطالب را چاپ نمی‌کنند و رادیو تلویزیون هم که به این مسائل نمی‌پردازد.»[۵]

این کمپین به صورت رسمی در تاریخ ۴ آذر ۱۳۹۲ آغاز به کار کرد و در صفحه فیسبوک خود به نشانی https://www.facebook.com/karzar.legam بیانیه‎ای با امضاء ۸ نفر از فعالان مدنی از جمله: « بابک احمدی (نویسنده و مترجم)، سیمین بهبهانی ( نویسنده و شاعر)، علی‌رضا جباری (نویسنده و مترجم)، فریبرز رئیس دانا (اقتصاددان و فعال سیاسی)، پروین فهیمی (فعال حقوق بشر - مادر شهید سهراب اعرابی)، اسماعیل مفتی زاده (فعال حقوق بشر)، محمد ملکی (فعال سیاسی و رئیس اسبق دانشگاه تهران)، محمد نوری زاد (نویسنده و فیلمساز)» منتشر نمود و خواستار حمایت مردم با معرفی این صفحه به دیگران شد. به گفته فریبرز رئیس دانا هسته اصلی این کمپین دکتر محمد ملکی بوده است که با همراهی و همدلی سیمین بهبهانی نظر چندین تن از افراد سرشناس را جهت همراهی در این کمپین جمع کردند.

پس از آغاز به کار این کمپین و انتشار بیانیه آن در فیسبوک ابتدا از مردم خواسته شد تا با ارسال ایمیل به نشانی karzar.legam@gmail.com حمایت خود از کمپین را اعلام کنند و پس از آن جهت آسان‌تر کردن اعلام همراهی و پشتیبانی از کارزار فرمی در گوگل فرم ایجاد شد. تنها بعد از گذشت ۱۰ روز تا تاریخ ۱۴ آذر حمایت بیش از سیصد و پنجاه نفر از فعالان مدنی، سیاسی، فرهنگی و دانشگاهی و ۴۰ انجمن مدنی از این کمپین اعلام شد.

به گفته «بهمن امینی» از اعضا و فعالان این کمپین: «زمانی که کارزار آغاز به کار کرد به صورت آنلاین امضا جمع شد و به نظر من استقبال از آن خوب بوده است. باید توجه داشته باشیم که این کار زمانبر است. ایمیلی برای این کار درست شده است و مردم می‌توانند حمایت خود را به آن ارسال کنند. صفحه فیسبوکی هم به نام لغو اعدام درست کردیم و می‌خواهیم بیشترین اطلاعات را در زمینه لغو اعدام در آن فراهم کنیم. کمپین یک میلیون امضاء درس بزرگی به ما داد و آن این بود که حرکت نباید از یک مرکز شروع و اداره شود بلکه یک ایده باید پرواز کند و هرکسی هرطور که می‌تواند به آن کمک کند. مهم این است که ایده درست باشد، بعد از آن خودش گسترش پیدا می‌کند. نیازی نیست ما از یک مرکز هدایت شویم هرکس در شهر و خانواده خودش می‌تواند به این کارزار بپیوندد و آن را پیش ببرد.»[۶]

بسیاری از چهره‌های مطرح مانند: ایرج پزشک‌زاد، شیرین عبادی، عیسی سحرخیز و... و همچنین «کانون حقوق بشر ایران»، «مادران صلح»، «مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران» و... نیز همبستگی خود را با این کمپین اعلام نمودند.

پس از گذشت مدتی از فعالیت این کمپین تغییراتی در هسته مرکزی آن ایجاد شد و فعالیت آن توسط «سیمین بهبهانی، جعفر پناهی، علی رضا جباری، فریبرز رئیس دانا، نسرین ستوده، نرگس محمدی، اسماعیل مفتی زاده، محمد ملکی، محمد نوری زاد» ادامه یافت.

ضرورت تشکیل کمپین

به عقیده بنیان‌گذاران این کمپین: «گرفتن جان آدمی زادگان (هرچند که خطاکار باشند)، به هيچ رو درمان دردهایی که متاسفانه به‌صورت آسيب‌های ويرانگر متوجه جوامع بشری، به‌ويژه جامعه ما، شده است نيست، بلکه عامل تشديد كننده آن است.»[۷]

به گفته محمد ملکی یکی از بنیانگذاران این کمپین درباره دلیل ضرورت ایجاد این کمپین در آن زمان این بوده است که «جمهوری اسلامی از همان روز اول خون مردم را ریخته است و این موضوع در سال ۶۷ تکرار شد و تا سال ۸۸ ادامه داشت و این مسئله همچنان ادامه دارد. با روی کار آمدن روحانی این اعدام ها بیشتر شد. همه این مسائل ما را بر آن داشت تا فکری بکنیم. از افرادی مثل ما که سنی از آن‌ها گذشته، دیده‌ایم که این خونریزی‌ها چه عواقبی دارد و چه خانواده‌هایی را متلاشی می‌کند. با اعدام یک فرد تنها او اعدام نمی‌شود، بلکه یک خانواده و قبیله اعدام می‌شود. یکی از آثار این اعدام‌ها بی‌سرپرست شدن زنان و کودکان است که به دستفروشی در خیابان و تن فروشی و.... روی می‌آورند و اعدام به جای مانع شدن از جرم باعث افزایش یافتن آن نیز می‌شود.»

از نظر «فریبرز رئیس دانا» از بنیانگذاران کمپین: «اگر شمار مجازات‌ها در یک جامعه زیاد باشد یعنی جامعه بزهکاری در خود می پروراند و این بزهکاری‌ها به دلایل مختلف خودشان را بازتولید می‌کنند. این بزه‌ها به دلیل فقر و بی‌کاری و مشکلات اقتصادی و... است. تا زمانی که مسائل حل نشود مجازات اعدام بازدارنده نخواهد بود و صرفا این مجازات به انتقام جویی تبدیل شده است و تنها باعث افزایش خشونت در جامعه شده‌ایم به همین دلیل می‌توان از برخی از اعدام‌ها صرف نظر کرد.»[۸]

یکی از دلایل اجرای حکم اعدام در ایران، نظر فقه شیعه برای مجازات مجرمان است. قوانین اسلامی مجازات اعدام را در موارد «قصاص» و «لواط» و... مجاز می‌داند. با این حال از نظر «محمد نوری‌زاد» از بنیان‌گذاران کمپین: «قوانین دوردست تاریخیِ دینی که دیگر موضوعیت ندارد را نباید در جامعه‌ای جدید به بهانه دین اجرا کنیم. اعدام باعث تربیت جامعه نمی‌شود. اعدام تنها باعث ترس می‌شود و این ترس بعد از مدتی از بین می‌رود.» درحالی‌که جرایم مربوط به آن هنوز ادامه خواهند داشت.[۹]

از نظر آن‌ها از همه مهم‌تر اين است که برقرار ماندن مجازات اعدام و «شيوه‌های کور انتقام‌جويی می‌تواند به‌گونه‌ای نگران‌کننده به‌صورت ابزاری ابلهانه برای حذف فیزیکی مخالفان سیاسی و دگرانديشان درآيد.» [۱۰]

چشم‌انداز کمپین

در بیانیه این کمپین درباره چشم اندازش این‌گونه آمده است: «در فردایی محتوم، ضرورت‌های تربیتی، ما مردم ایران را به پذیرش این اصل بدیهی وادار خواهد کرد که از اعدام مجرمان و متهمان، از هر سنخ و گروه، دست برداریم و به جای آن به اعمال شیوه‌های سازنده‌ی تربیتی بپردازیم.»[۱۱]

اهداف کمپین

در فراخوان اولیه این کمپین درباره هدف اصلی آن آمده است: «ما تمامی ایرانیانی که خواهان کاهش و حذف روش‌های خشونت‌افزا در جامعه هستند را به یاری می‌طلبیم تا با همراهی و پشتیبانی از کارزار «لغو گام به گام اعدام»، بر ترویج شیوه‌های خشونت آمیز در کشورمان «لگام» زنیم.»

با توجه به این فراخوان اهداف آن را می‌توان در موارد زیر دسته بندی کرد.

۱- کودکان و نوجوانانی که هنگام ارتکاب جرم در سنینی کمتر از سن قانونی به سر می‌برده‌اند لازم است از شمول این مجازات، حتی پس از رسیدن به سن قانونی معاف شوند، زیرا اگر هنگام ارتکاب جرم به رشد عقلی رسیده بودند مرتکب جرم نمی شدند.

۲- بایسته است که اعدام در ملاء عام و قطع دست و پا به عنوان وحشیانه ترین شیوه ی گرفتن جان انسان ها در اسرع وقت نفی و از شمول قوانین کشور حذف شود.

۳- اقدامی انسانی است اگر سنگسار کردن مجرمان، به عنوان یکی از دلخراش ترین و پر درد و رنج‌ترین شیوه‌های اعدام از شمول قوانین کشور حذف شود.

۴- زندانی سیاسی و عقیدتی بر پایه اعتقادات و انتظارات خود و حقوق و آزادی های بدیهی شهروندی و انسانی وارد انواع اقدام سیاسی می شود، بنابراین شایسته است که هرگونه افراد و متهمان از این قبیل، به هر روی و هر دلیل، از شمول مجازات اعدام مبرا بمانند.

استراتژی کمپین

با توجه به فراخوان اول کمپین می‌توان استراتژی اصلی آن را «گام نهادن سریع در مسیر انجام دادن آموزش تربیتی مجرمان و متهمان و عمومیت دادن به این اقدام، به مثابه ی شیوه ی عملی لغو گام به گام مجازات اعدام در کوتاه‌ترین زمان ممکن، بر اساس بهره‌برداری بهینه از منابع کلان مالی کشور» دانست.

همچنین در بیانیه دوم این کمپین آمده است که «لغو مجازات اعدام را باید هم اکنون از درخواست لغو مجازات اعدام همه متهمان سیاسی و عقیدتی آغاز کنیم.»

تاکتیک‌های کمپین

به نظر می‌رسد مهم‌ترین تاکتیک این کمپین برای پیشبرد اهداف خود گام به گام و تدریجی بودن حذف مجازات اعدام بوده است. به گفته «فریبرز رئیس دانا»: من شخصاً با لغو مجازات اعدام به صورت گام به گام با دوستان موافق نبودم. باید بخواهیم که همین امروز مجازات اعدام لغو شود و از نظر من این خواست نسنجیده و افراطی نیست. دوستان من نظریاتی داشتند که من به خاطر پیشرفت این فعالیت و رسیدن به ریشه‌ها و گذر به رنج‌های اجتماعی آن را پذیرفتم. دوستان من معتقد بودند در حال حاضر جامعه چنان تحت تاثیر تبلیغات انتقام جویانه قرار گرفته است و آنقدر خانواده‎های داغدار وجود دارند و آنقدر جامعه بنا به گفته برخی از مسئولان قضایی آمادگی دارد تا با فرار از چنگ مجازات اعدام، خشونت در آن بیشتر شود که بهتر است ما از گام به گام و سنجیده‌تر بودن لغو مجازات اعدام صحبت کنیم.»[۱۲]

تکنیک‌های کمپین

از نظر بانیان این کمپین «این حرکت که می‌تواند به صورت درخواست‌های مکتوب، گردآوری امضا، فراخوان‌های مجازی، انواع خبررسانی‌ها، برگزاری همایش‌های مصلحانه، دفاع از لغو مجازات اعدام و انواع پیام رسانی‌های ابتکاری، درحوزه‌های اجتماعی، ادبی و هنری و جز آن ادامه یابد.»

از جمله تکنیک‌هایی که در این کمپین استفاده شده بود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- حمایت اعضا با ارسال داستان، سرودن شعر در یادبود اعدام شدگان سیاسی، کشیدن کاریکاتور توسط افراد مختلف از جمله مانا نیستانی

۲- اطلاع رسانی، انجام مصاحبه با رسانه‌های مختلف به منظور جلب توجه افکار عمومی به مسئله اعدام و تهیه گزارش درباره احکام اعدام به خصوص اعدام های سیاسی به منظور جلوگیری از اعدام‌های مخفیانه

۳- تهیه محتواهای آموزشی در قالب پاورپوینت و... و انتشار در فیسبوک، تهیه کلیپ آموزشی درباره عدم اثربخشی مجازات اعدام و پخش مستندهایی مانند مستند «دلم را به خاک نسپار» درباره اعدام

۴- همکاری با سایر نهادهای حقوق بشری برای لغو اعدام

۵- انتشار روایت ها و خاطرات محکومین اعدام و هم‌بندی‌های آن‌ها

۶- دیدار با خانواده های مقتولین قصاص و تقاضای بخشش محکومین اعدام در جهت فرهنگ‌سازی برای بخشش اعدام

۷- جذب برخی شخصیت های نوگرای دینی مانند آیت‌الله عبدالحمید معصومی تهرانی برای تاثیرگذاری بیشتر کمپین

۸- برگزاری تجمع و تحصن ازجمله تجمع هر شنبه از ساعت ۸ تا ۱۰ صبح در مقابل زندان اوین با خواست آزادی هر چه زودتر نرگس محمدی و دیگر زندانیان سیاسی ـ عقیدتی و لغو مجازات اعدام برای همه متهمان و تحصن مقابل کانون وکلای دادگستری به همراه جمعی از فعالان مدنی به مناسبت روز جهانی حقوق بشر (۱۰ دسامبر) و انتشار بیانیه از سوی تحصن‌کنندگان [۱۳]

۹- انتشار بیانیه‎های مختلف به مناسبت‌های گوناگون از جمله به مناسبت ۱۰ اکتبر روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام [۱۴] و محکومیت احکام ناعادلانه اعدام و درخواست لغو اعدام

اقدامات کمپین

برخی از مهم‌ترین اقدامات کمپین در زیر آمده است:

۱- فراهم کردن امکان ارتباط خانواده‌هایی که درگیر حکم اعدام هستند با وکلای حقوق بشری و استفاده از مشاوره آن‌ها. به گفته بانیان این کمپین «تا آنجا که در توان داشته‌ایم و آگاه شده‌ایم، در حالت‌های خاص به ارائه یاری فکری، مشاوره حقوقی، جلب رضایت خانواده‌های شاکی، تماس با افراد ذی نفوذ، ارتباط با خانواده متهمان در هر جای ایران، صدور بیانیه ها و موارد مشابه آن اقدام کرده ایم.»

۲- همکاری در جمع آوری امضا برای لغو اعدام افرادی مانند ریحانه جباری

۳- کمک برای جمع آوری پول برای آزادی محکومان به اعدام از طریق اکران فیلم‌هایی مانند خط ویژه

۴- فرهنگ‌سازی در راستای بخشیدن محکومین قصاص توسط خانواده های مقتولین

۵- دلجویی از خانواده های زندانیان سیاسی محکوم به اعدام که به طور مثال دیدار با خانواده‌های حامد احمدی، کمال ملایی، جمشید دهقانی و جهانگیر دهقانی چهار زندانی کرد اهل سنت که محکوم به اعدام ناعادلانه شده بودند و محسن امیر اصلانی، زندانی عقیدتی می‌توان اشاره نمود.

۶- تلاش برای لغو اعدام افرادی مانند سامان نسیمی زندانی سیاسی، ریحانه جباری[۱۵] و....

۷- دیدار با خانواده‌های مقتولینی که از حکم قصاص گذشتند مانند عبدالله حسین زاده و قدردانی از اقدام بزرگوارانه این خانواده ها جهت الگوسازی برای کاهش خشونت

۸- حمایت اعضای کمپین از کمپین‌هایی مانند «به کشتن همنوعان خود پایان دهید» و «کمپین مادران زندانی»

تاثیرات و دستاوردها

در گزارش اعضای کمپین لگام به مناسبت اولین سالگرد آغاز کمپین آمده است: «ملاقات‌هایی چند با خانواده محکومانی که در شمار کنشگران سیاسی و عقیدتی بوده‎اند داشته‌ایم. ما همچنین با اولیای دم درباره متهمان به قتل نفس تماس گرفته‌ایم و از شماری از خانواده‌ها که اعلام عفو کرده‌اند به طور حضوری قدردانی کرده‌ایم و سپاس خود از آنها را به عنوان نمایندگان بخشی از افکار عمومی جامعه اعلام کرده‌ایم.»[۱۶]

همچنین از سایر دستاوردهای این کمپین که در صفحه فیسبوک آن آمده است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- جمع آوری پول برای نجات جان محکومین اعدام و رهایی آن ها از جمله سمیه زارعی و همچنین جلوگیری یا تعویق برخی زندانیان محکوم به اعدام مانند فرزانه مرادی به دلیل اطلاع رسانی کمپین

۲- نجات جان غلامحسین خالدی محیط بان محکوم شده به اعدام[۱۷]

۳- تاثیرگذاری بر نرفتن مردم به تماشای اعدام در ملا عام در شهرهایی مانند شیراز

۴- تاثیرگذاری بر قطعنامه اتحادیه اروپا درباره نقض حقوق بشر در ایران و محکومیت اعدام‌ها در سال ۲۰۱۴

۵- برگزاری تجمع‌های مردمی به تاثیر از کمپین در شهرهایی مانند روانسر برای درخواست بخشش قصاص

زمان‌بندی کمپین

گرچه این کمپین زمان‌بندی مشخصی برای اهدافش اعلام نکرده بود اما از آذرماه ۱۳۹۲ تا مهر ۱۳۹۵ به کار خود ادامه داد و به دلیل فشارهای امنیتی و دستگیری برخی اعضای آن فعالیت آن متوقف شد.

گستره کمپین

گرچه فعالیت این کمپین متمرکز بر ایران بوده است، با این حال این کمپین اعلام داشت که «درخواست آن‌ها برای لغو مجازات اعدام در سطح جهانی است. بنابراین، در این محدوده اقدام، اصلی‌ترین وظیفه خود را پرداختن به موضوع لغو این مجازات در سطح کل جامعه‌ی انسانی می‌داند.»[۱۸]

چالش‌های کمپین

چالش‌های درونی

به گفته بانیان کمپین: «به طور کلی، این کارزار امکانات آگاهی یابی و آگاهی رسانی، برقرار کردن ارتباط، گردآوری منابع مالی و نیروی انسانی داوطلب، آزادی عمل و اقدام‌های دیگر را به طور محدود در اختیار دارد؛ و نمی‌تواند به همه درخواست‌های خود و علاقمندان پاسخ گوید.»[۱۹]

چالش‌های بیرونی

این کمپین بزرگترین چالش پیش روی خود را حکومت دانسته است و می‌گوید: «ما با محدودیت‌های سیاسی، مدیریتی و حقوقی نیز رو در روییم که برخورد با آن را جزئی از وظایف و اقدام‌های خود می‌دانیم و تا آنجا که در توان داریم می‌کوشیم در این زمینه پیشروی کنیم. خاطر نشان می‌کنیم که یکی از همکاران ما، خانم نرگس محمدی، از جمله به خاطر همکاری با لگام، با تنی بیمار و رنجور و با داشتن دو فرزند خردسال، حکم زندان بلند مدت دریافت کرده است و هم اکنون در بند زنان زندان اوین به سر می برد»

همچنین افراد دیگر این کمپین از جمله محمد ملکی و محمد نوری‌زاد مورد آزار و اذیت و بازداشت قرار گرفتند و برای نسرین ستوده نیز به دلیل همکاری با این کمپین حکم زندان در نظر گرفته شده بود.

نقاط قوت کمپین

مهم‌ترین نقطه قوت این کمپین فعالیت و حضور افراد سرشناس در داخل ایران بوده است. این مسئله از آن رو مهم است که این افراد نقش زیادی در فرهنگ‌سازی و بسیج مردم عادی دارند. حکومت همیشه خواسته است این مجازات را عادی سازی کند و مخالفت افرادی در داخل ایران و درون جامعه بسیار تاثیرگذار است.

کمپین «لغو گام به گام اعدام(لگام)» اولین کمپین در داخل ایران بوده است که تلاش‌های جدی و مؤثری در راستای برطرف کردن معضل اجتماعی اعدام انجام داده است. گرچه به گفته خود این کمپین در مدت فعالیت آن «اجرای مجازات اعدام در ایران بی وقفه ادامه یافت و حتی شمار و نسبت آن در مقایسه با گذشته فزونی گرفت و ایران همچنان دومین مقام را از حیث شمار اعدام‌ها و مقام نخست را از لحاظ نسبت اعدام‌ها در جهان حفظ کرد. و همچنان ساختار قضایی و روند تصمیم‌گیری درباره مجازات‌ها به گونه‌ای است که در مقابل این خواست انسانی و مترقی مقاومت می کند و هرگونه تحلیل کارشناسی را درباره ناموثر بودن بلکه منفی بودن تاثیر اعدام‌ها در روند کاهش جرایم نادیده می‌گیرد، نگرانی اصلی کمپین صدور احکام اعدام، از جمله برای مخالفان سیاسی و دگراندیشان بود که با کمال تاسف هنوز ادامه دارد؛ و حال آن‌که افکار عمومی و خواست مردم ایران به طور اساسی حذف این شیوه مجازات است.» این نگرانی در وضعیت اخیر کشور مجدداً تشدید شده است و همچنان تلاش‌هایی نظام‌مند در راستای حذف این مجازات به شدت احساس می‌شود.

[1] «قانون مجازات اسلامی» دادگستری استان تهران

[2] گزارش سازمان عفو بین‌الملل از وضعیت اعدام سال 2021 در ایران https://www.amnesty.org/en/wp-content/uploads/2021/05/ACT5037602021PERSIAN.pdf

[3] https://www.youtube.com/watch?v=cEgARniYvkU&list=UUttfDeGMwUxPjnlsKagcwKw

[4] https://www.youtube.com/watch?v=BM7JgAbe7kA&t=46s

[5] https://www.youtube.com/watch?v=cEgARniYvkU&list=UUttfDeGMwUxPjnlsKagcwKw

[6] https://www.youtube.com/watch?v=pe2r_tg0oiE&t=35s

[7] https://www.facebook.com/karzar.legam/photos/a.477383219045228/509284065855143/

[8] https://www.youtube.com/watch?v=W4D2Z9IHkp8

[9] https://www.youtube.com/watch?v=PRZ4Ha91xhQ&t=130

[10] https://www.radiozamaneh.com/123174

[11] https://www.facebook.com/karzar.legam/photos/a.477383219045228/477383235711893/

[12] https://www.youtube.com/watch?v=W4D2Z9IHkp8