خیابان‌های ایران مملو از زنان بدون روسری

با وجود الگوهای موفق تاریخی مثل نادیده گرفتن قوانین تبعیض آمیز علیه سیاهپوستان آمریکا و نتیجه بخش بودن مبارزه مدنی با آن، حضور بی حجاب زنان در خیابان هم می تواند نوعی مبارزه مدنی محسوب شود که این روزها فشار را بر حکومت ایران افزایش می دهد. همچنین این اقدام تابوی حجاب اجباری را در اذهان عمومی می شکند.

در طول این سال‌ها، بارها شاهد حضور زنان بدون حجاب و روسری در اماکن عمومی و خیابان‌ها بوده‌ایم، اما این حرکت ها یا با فشار تندروها و یا بازداشت به پایان رسیده است.

اگرچه بسیاری مبارزه با حجاب اجباری را نوعی کنش سیاسی می دانستند، اما در آن روزها بیشتر بر حق اجتماعی زنان تاکید میشد. کسی فکر نمی کرد روزی کشف حجاب به نماد مبارزه با حکومت اسلامی تبدیل شود.

با وجود فقدان قوانین حمایت کننده از زنان، ابزار سرکوب پنهان و آشکار شبیه گشت ارشاد و درگیری های متعدد در خیابان به بهانه‌هایی مانند حجاب، زنان ایرانی همواره به مبارزاتشان ادامه دادند.

هر روزی که می‌گذشت مانتوها کوتاه‌تر، روسری‌ها عقب‌تر و البته شجاعت زنان هم بالاتر می‌رفت. از آن سو، اعمال فشار حاکمیت بر مردم هم با افزایش نیروهای گشت ارشاد و حمایت‌های متعدد از آن‌ها توسط نظام، شرایط را مرتبا برای زنان سخت‌تر کرد اما هیچکدام تا به الان نتوانسته برای جمهوری اسلامی کارساز باشد. بازداشت، صدور حکم‌های طولانی، اعترافات اجباری و فشارهای روانی پی در پی نتوانست زنان را از مطالبه حقوق اولیه‌یشان، منع کند.

حالا اما در خیابان‌های شهر، کمتر کسی را می بینید که روسری بر سر داشته باشد. بسیاری از زنان شال‌هایشان را دور گردن می‌اندازند و بسیاری به طور کامل آن را در می‌اوردند؛ اما سوال اصلی اینجاست که چه شد مردم به ویژه زنان ایرانی اتحادشان برای حذف حجاب اجباری، بیش از گذشته شد؟

قتل «مهسا امینی» دختر ۲۲ ساله سقزی به دست ماموران گشت ارشاد، تبدیل به یک رمز و نماد برای مقاومت و مصمم‌تر شدن مردم به ویژه زنان در مقابل زورگویی‌های حاکمیت شد.

تردد زنان ایرانی بدون حجاب اجباری در اماکن عمومی و حمایت مردان، یکی از بارزترین اتفاقات مهم در اعتراضات چند هفته اخیر است؛ اتفاقی که حاکمیت به هر دری می‌زند که مانع از آن شود. بازداشت «دنیا راد» زنی که عکس صبحانه خوردنش را در یکی از قهوه‌خانه‌های جوادیه منتشر کرد، یکی از از این نمونه‌هاست.

اما شواهد نشان می‌دهد که با حمایت گسترده مردم و نرمالیزه کردن بی حجاب بودن توسط زنان، این بار ترساندن مردم از بازداشت و باتوم نتوانسته آن‌ها را از مطالباتشان دور کند.

مشخص نیست که جمهوری اسلامی تا به کی می‌خواهند با تهدید و زندان تلاش‌های زنان را در جهت رفع نابرابری‌ها، متوقف کند اما در طول این چند دهه مقاومت و استمرار نشان از ناموفق بودن حاکمیت است.

حالا دیگر به نظر می‌رسد اختصاص دادن بودجه‌های هنگفت به سازمان تبلیغات اسلامی، وزارت فرهنگ و ارشاد، ستاد امر به معروف و نهی از منکر، گشت ارشاد و تمامی دستگاه‌هایی که ادعای ترویج فرهنگ اسلامی را داشتند، تماما بی اثر بوده و امروزه جمهوری اسلامی با چالشی بزرگ‌تر از قبل روبه‌رو است؛ چالش جنبش زنان.

در واقع زنان چیزی را که به گفته احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان نماد جمهوری اسلامی است را به چالش کشیدند. برخی از اصلاح طلبان و حامیان جمهوری اسلامی معتقدند تبدیل کردن حجاب به نماد نظام از ابتدا کار اشتباهی بود و این خطر همیشه وجود داشت که بی حجابی به ریزش دومینو وار ارزش های انقلاب شود. اما هیچ گاه هیچ کدام از مسئولان جمهوری اسلامی تلاش برای لغو حجاب اجباری نکردند.

تا اینکه خود زنان با یک تصمیم جمعی نانوشته این اقدام را انجام دادند.