اقدامات بدون خشونت در اعتراضات صلح طلبانه

به طور بدیهی، کنش بدون خشونت به معنای اقدامی است که به هیچ کس آسیب جسمانی وارد نمی‌کند. جنبش‌های مقاومت مدنی با عنوان "کنش بدون خشونت" از طریق اقداماتی که بدون تهدید یا وارد کردن آسیب جسمانی به هیچ کسی صورت می‌گیرد، شناخته می‌شوند. افرادی که در این اقدامات شرکت می‌کنند، عمدتاً افرادی خلاق و نوآور هستند و همراه خود هیچ گونه اسلحه‌ای ندارند و به مانند کوکتل مولوتف پرتاب نمی‌کنند. به طور معمول، این افراد به اشتباه به عنوان عامل انفعالی یا تسلیم‌گرفته می‌شوند. در واقع، برخی افرادی که در اقدامات خلاقانه و نوآورانه "کنش بدون خشونت" شرکت می‌کنند، به دلیل اینکه عملکرد آنها جسورانه، تخریب‌گر و مقاومتی و همراه با کنش بدون خشونت است، مورد تحقیر قرار می‌گیرند. این اقدامات غالباً شامل برنامه‌های عملی برای مقابله با دشمن است.

اگرچه جنبش‌های مقاومت مدنی به دیگران آسیب جسمانی وارد نمی‌کنند، اما با رفتارهایی تهاجمی همراه هستند و مخالفان خود را از دستیابی به اهدافشان باز می‌دارند یا آنها را وادار می‌کنند که علی‌رغم میلشان عمل کنند. استراتژی مقاومت بدون خشونت مستلزم ایجاد درگیری فعال با دشمن است و شامل روش‌هایی با ابزارهای متفاوت از آنچه در رویکردهای خشونتآمیز یا نظامی استفاده می‌شود، برای مبارزه است. ممکن است تعامل بدون خشونت نیز به اشتباه گرفته شود؛ این تعامل به معنای واکنشی بین دو گروه است که کاملاً بی‌خشونت است و بدون استفاده از کنش بدون خشونت صورت می‌گیرد.

در واقع، افرادی که از اقدامات غیرخشونتآمیز استفاده می‌کنند، خود به کنش بدون خشونت پایبند هستند، اما دشمنان آنها اغلب قبل، حین و پس از روبرو شدن با آنها از خشونت استفاده می‌کنند. هنگامی که جنبش‌های مردمی از روش‌های غیرخشونتآمیز مانند اعتراضات استفاده می‌کنند، به طور معمول به این دلیل است که پلیس یا نیروهای نظامی آنها را برانگیخته و عصبانی کرده‌اند و پلیس یا ارتش گاهی اوقات با استفاده از گاز اشک‌آور، گلوله‌های لاستیکی، ضرب و شتم با باتون، دستگیری، زندان، شکنجه و بازداشت علیه آنها عمل می‌کنند. در این مورد به "کنش بدون خشونت" حمله می‌شود.

هنگامی که از اقدامات غیرخشونتآمیز از سوی مخالفان استفاده می‌کنیم، صرفا به معنای آن است که چگونه مقامات به آنها پاسخ می‌دهند. با این حال، تفسیرهای مختلفی در مورد خشونت وجود دارد، به ویژه در بین آنهایی که اهداف انقلابی را پیروی می‌کنند.

برای مثال، می‌توان به تظاهرات سازمان تجارت جهانی در سیاتل در سال 1999 اشاره کرد، جایی که فعالان اجتماعی علیه تأثیرات جهانی‌سازی بر فقر، نابرابری و محیط زیست اعتراض داشتند. انجمن راکوس از لوله‌های «پی وی سی» استفاده کرد تا بازوهای شرکت‌کنندگان را به یکدیگر متصل کند و برای ایجاد ترافیک مسدود کند.

در سال 2013، خواهر مگان رایس، به طور مستقیم در اعتراض به تهدید جهانی سلاح‌های هسته‌ای، به تخریب اموال فدرال پرداخت. در سال 2012، او و چندین فعال دیگر برای رسیدن به حصارهای اطراف مجتمع امنیت ملی زیرزمینی که اورانیوم در آنجا ذخیره می‌شد، خط لوله‌های پی وی سی را قطع کردند. هدف آنها از این اقدام، جلب توجه به نگرانی‌های مربوط به اسلحه‌های هسته‌ای بود. در آنجا، او و دو همکار صلح‌طلب خود بنرها را آویزان کردند، دعا کردند و با چکش به دیوار خارجی انبار ضربه زدند.

در جریان مراسم تحلیف دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده در ژانویه 2017، فعالان جنبش جان سیاهان، به اعتراض به سیاست‌های وعده‌داده شده ترامپ، با نشستن و ایجاد دیوار انسانی در خارج ورودی محل اجرای مراسم تحلیف، اعتراض کردند.

از سال 2018، گروه شورش علیه انقراض که اقدامات فوری و قاطع در مورد تغییرات اقلیمی را مطالبه می‌کنند، از روش‌های مستقیمی برای جلب توجه استفاده کردند. این اقدامات شامل پرواز هواپیماهای بدون سرنشین در فرودگاه هیترو لندن به منظور ممانعت از پروازهای هواپیما و جلوگیری از انتشار کربن، و چسباندن خود به برخی از خیابان‌های اصلی در شهرهای بریتانیا مانند لندن و ادینبورگ برای متوقف کردن ترافیک، به منظور جلب توجه مردم نسبت به تهدید تغییرات اقلیمی، بود.

تمامی این روش‌ها ممکن است غیرقانونی و جنجال‌برانگیز باشند و علاوه بر آن، برخی از مردم از جمله مسافران عادی و مقامات سیاسی را ناراحت و عصبانی می‌کنند. افرادی که در این اقدامات شرکت می‌کنند، خود را در معرض خطر دستگیری و آسیب جسمی قرار می‌دهند. با این حال، هیچ یک از این روش‌ها هدف ندارند که به شخص دیگری آسیب برسانند یا تهدید به آسیب او باشند. اقدامات بدون خشونت ممکن است شامل استفاده از بدن خود برای نمایش بی عدالتی و حفاظت از دیگران در برابر آسیب یا برهم‌زدن وضعیت موجود باشد. البته، این اقدامات گاهی می‌توانند عواقب ناخواسته‌ای به همراه داشته باشند.

به عنوان مثال، در جریان اعتراضات مرتبط با جنبش اشغال وال استریت در سال 2011، برخی از فعالان خیابان‌های اصلی شهرها را مسدود کردند. برخی انتقاد کردند که این اقدامات بدون خشونت می‌توانند به طور ناخواسته به دیگران آسیب جسمی برسانند، به ویژه اگر آمبولانس‌ها، ماشین‌های آتش‌نشانی و وسایل نقلیه اضطراری در ترافیک گیر کنند. با این حال، انسداد جاده‌ها یک روش بدون خشونت است و احتمال وقوع آسیب جسمی و خسارت ناخواسته را برای افراد دیگر، این روش را به فعالیتی خشونت‌آمیز تبدیل نمی‌کند

اریکا چنوویث، استاد علوم سیاسی دانشگاه هاروارد، یکی از پژوهشگران و محققانی است که با تحقیقات و مطالعات خود در مورد کارزارها و جنبش‌های مختلف در سراسر جهان از گذشته تا به امروز به نتیجه رسیده است که نافرمانی مدنی علاوه بر اینکه یک انتخاب اخلاقی است، می‌تواند راهی بسیار مؤثر برای مبارزه باشد. او با ارائه الگویی به این باور است که برای ایجاد تغییرات سیاسی، تنها ۳/۵ درصد از جمعیت که فعالانه در مبارزات و اعتراضات غیرخشونت‌آمیز شرکت می‌کنند و این راه را پیگیری می‌کنند، قادر به دستیابی به پیروزی و موفقیت هستند. چنوویث همراه با ماریا استفان، پژوهشگر "مرکز بین‌المللی مبارزه خشونت‌پرهیز"، آثاری با موضوع مقاومت مدنی و جنبش‌های اجتماعی در بازه زمانی ۱۹۹۰ تا 2006 مورد مطالعه قرار دادند. هدف آنها، به گفته چنوویث، از این تحقیق و مطالعه جامع این بود که "راهبرد مقاومت خشونت‌پرهیز را به خوبی ارزیابی کنند.

برچسب‌ها:

  • مقالات