بنرهای تبلیغاتی اصفهان، فرصت پول شویی یا توسعه فرهنگ شهروندی؟
امروزه تبلیغات بخش مهمی از برنامه‌ریزی کسب و کارها و امور خدماتی را تشکیل می‌دهد. تا جایی که حتی مقدار زیادی از بودجه سالانه پیش‌بینی شده در هر سازمان به این مقوله اختصاص دارد.
چیزی که در این میان مطرح است نوع تبلیغات و میزان هزینه‌های مادی و معنوی آن و به ویژه میزان هزینه تبلیغاتی در «سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی» است؛ ارگان‌هایی که بودجه تبلیغاتی را از صندوق دولت برداشت می‌کنند و فعالیت‌های آنها باید در جهت رضایت و منافع ملی باشد، اما معمولا اهدافی در جهت سیاست‌های نظام دارند و معمولا با اقبال عمومی هم مواجه نمی‌شوند؛ برای مثال یکی از پر چالش‌ترین تبلیغات اخیر در سطح کلانشهر اصفهان، بنرهای تبلیغاتی بود که ظاهراً با هدف پیشگیری از سگ‌گردانی در نقاط مختلف شهر متصل شده بود و محتوایی نظیر «جای جوراب توی یخچال نیست»، «جای مو توی غذا نیست» و «جای سگ تو خیابان و پیاده‌رو نیست» داشت.
در حالی که کشورهای پیشرفته در شرف الکترونیکی کردن هر چه بیشتر تبلیغات و حذف کاغذ و تراریخته‌های کاغذی و جایگزینی آنها با مانیتورها هستند، در ایران هنوز مقدار زیادی بنرهای تبلیغاتی، تراکت و تبلیغات کاغذی دیگر چاپ و منتشر می‌شود. البته نباید منکر این شد که جای گذاری ادوات تبلیغات الکترونیکی در شهرهای ایران، خود مستلزم هزینه‌های گزاف و اقداماتی جهت مراقبت از این ادوات است، اما این را هم نباید فراموش کرد که در شرایط محیط زیستی و اقتصادی کنونی ایران که به سبب آن سهمیه کاغذ روزنامه‌های با سابقه و انتشارات هم به شدت کاهش یافته و این موضوع اهمیتی امنیتی پیدا کرده، کنترل هرچه بیشتر مصرف کاغذ و مواد پلاستیکیِ انواع محصولات تبلیغی الزامی است.
از دیگر سو حرف و حدیث درباره مصارف بودجه در ارگان‌های دولتی نظیر کانون‌های تبلیغات هم در این سال‌ها کم نبوده است. یکی از امور متداول در سازمان‌های دولتی، تعریف بودجه‌هایی بیشتر از میزان مصرف برای انجام پولشویی با نقاب تبلیغات است.
بنابر ماده ۵ «آیین‌نامه تاسیس و نظارت بر نحوه کار و فعالیت کانون‌های آگهی و تبلیغاتی»، مسئولیت محتوای طرح تبلیغاتی و اجرا آنها با مدیرمسئول کانون‌های تبلیغاتی بوده و ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ناظر بر حسن اجرای قوانین و مقررات تبلیغاتی است.
در شرایط، در مواردی سازمان‌هایی نظیر شهرداری در پروژه‌ای مشترک با نهاد نظارتی همچون اداره ارشاد اسلامی، با درخواست و دریافت بودجه‌ای که غالبا بیشتر از هزینه واقعی است، محتوای ارزشی و همگام با آرمان‌های نظام را در نقاط حساس شهر نصب می‌کند. این در حالی است که این بنرها از جمله امکانات شهری تلقی می‌شوند و باید در جهت تامین نیازهای شهروندان و یا حداقل باب میل آنها باشد.
ناموجه بودن اقتصادی تبلیغات شهری اصفهان
چاپ بنر در ابتدای پاییز 1401 هزینه‌ای برابر با 45 تا 90 هزار تومان به ازای هر متر مربع هزینه در بر دارد. یکی از بنرهای اصفهان، بنر پازلی معروفی است که در میدان شهرداری و در مقابل دیوار ارگ جهان نما با ابعاد 12 متر در 75 متر برپا شده است. این بنر که بصورت مناسبتی تقریبا با فاصله یک ماهه تغییر می‌کند.
هر کدام از این بنرها با اندازه گفته شده دست کم 40 میلیون تومان بر مخارج شهرداری اصفهان می‌افزاید. این هزینه فقط هزینه قابل محاسبه برای چاپ بنرهای تکه‌ای این پازل است و هزینه‌های طراحی و نصب آنها هم احتمالا مبالغ بالایی هستند. با این وجود این پازل سال‌هاست که پرجاست و افزون بر هزینه مالی، 900متر بنر را هم به زباله‌های غیرقابل بازیافت شهری اصفهان اضافه می‌کند. در کنار این بنر قول‌پیکر، بنرهای کوچکتری هم در شهر اصفهان وجود دارند که آنها هم در مناسبت‌های مختلف، تغییر طرح داده و بار مالی و زباله‌های غیرقابل بازیافت شهر را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد.
در کشورهای توسعه یافته‌تر، این نوع زیباسازی و تبلیغات منسوخ شده و اغلب از مانیتورهایی در ارتفاعات مختلف استفاده می‌شود؛ این مانیتورها اغلب با چراغ‌های کم مصرف LED کار می‌کنند و با دارا بودن شرایط ویژه، هزینه‌های مادی و معنوی را کاهش می‌دهند.
سال 1399 تلویزیونی با مشخصات گفته شده در میدان امام حسین اصفهان هم تعبیه شد. این تلویزیون ابعاد 4 متر در 10 متر دارد و دقیقا در همان میدان که بنر پازلی ارگ جهان‌نما نصب شده قرار گرفته است. تعدادی مانیتور در نقاط دیگر شهر در ابعاد کوچک‌تر از این تلویزیون، نشان‌گر قدرت اجرای شهرداری اصفهان است. گرچه این مانیتورها گزینه‌های خوبی برای جایگزینی بنرها است، اما به نظر می‌رسد که این ایده «اداره توسعه فرهنگ شهروندی اصفهان» به طور کل مورد پسند شهروندان نبوده و حتی در موارد متعدد، این سبک از فرهنگ‌سازی دستمایه شوخی و تمسخر شهروندان اصفهان هی قرار گرفته است.
نظر شما نسبت به این بنرهای الکترونیکی چیست؟ آیا تا به حال نصب آنها در شهر، شما را به وجد آورده است؟ یا موضوع قابل توجهی را به شما آموزش داده است؟