آبزیپروری؛ شغل جایگزین در شهرهای ساحلی
مشکلات
ایران از جمله کشورهایی است که به لحاظ جغرافیایی خط ساحلی طولانی دارد. طول سواحل ایران چیزی در حدود 5800 کیلومتر است. این موضوع به خوبی نشان می‌دهد که ایران چه ظرفیتی در زمینه تولید آبزیان دارد. طی سال‌های اخیر به دلیل تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌های مداوم، بحث کشاورزی و نحوه تاثیر آن بر منابع آبی کشور مورد توجه قرار گرفته است. بحران آب در ایران و اعتراضات گسترده‌ای که به دلیل کمبود آن در این سالها گریبان ایران را گرفته، باعث شده تا برخی کارشناسان شغلهای جایگزین را به جای کشاورزی پیشنهاد کنند. اگرچه کشت محصولات کم آب‌بر می‌تواند موثر باشد، اما به طور طبیعی کشوری با ظرفیت ساحلی ایران باید نقش پررنگ‌تری در زمینه تولید آبزیان بازی کند.
برای مثال در خوزستان می‌توان تولید آبزیان را در دستور کار قرار داد. محمود حافظیه در شورای هماهنگی شیلات و تحقیقات در گفتگو با ما ضمن بیان اینکه « تولید ماهیان خاویاری در خوزستان شروع شده، ولی باید توسعه یابد»، افزود: محققان علوم شیلاتی توانسته‌اند تاکنون به دانش فنی تولید و تکثیر تعدادی از گونه‌های ارزشمند اقتصادی با هدف حمایت از بخش خصوصی دست پیدا کنند و همواره به عنوان پشتیبان علمی - تحقیقاتی در راستای رشد و توسعه آبزی پروری و تولید بچه ماهیان دریایی اعلام آمادگی می‌کنیم.
استان‌های بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان، گلستان،مازندران و گیلان هم از جمله استان‌هایی هستند که ظرفیت استفاده از آبزیپروری در قفس را دارند. آبزی پروری در قفس نوعی پرورش آبزیان است که به جای استفاده از آب شیرین، از آب دریا برای پرورش آبزیان استفاده می‌شود. در این روش از آبزیانی که در آب شور زندگی می‌کنند استفاده می‌شود. این موضوع به خصوص در خطوط ساحلی کشور قابل اجرا است.
در شرایطی که بسیاری از ماهیگیران نسبت به کاهش ماهیان در دریا اعتراض دارند و صید صنعتی را عامل آن می‌دانند، راهکار جایگزین توسعه آبزی پروری است.
می‌توان از نمونه‌های موفق خارجی به عنوان الگو در ایران استفاده کرد.
برای مثال ترکیه از این صنعت ۱٫۷ میلیارد دلار درآمد صادراتی را در سال ۲۰۲۲ کسب کرده و محصولات خود را به ۱۰۳ کشور صادر کرده است. به گزارش حریت، در کشور ترکیه نزدیک به ۲۴۰۰ مجموعه در صنعت پرورش آبزیان فعال هستند. حدود ۱۸۰۰ مورد از آنها داخلی و ۵۳۳ تاسیسات دریایی هستند. ترکیه برای بهبود وضعیت تولید و صدور آبزیان مشوق‌هایی هم در نظر گرفته است.
با این حساب ما هم می‌توانیم با برنامه‌ریزی و ایجاد یک چشم‌انداز واقعی، صادرات آبزیان را به عنوان هدف قرار دهیم. اگر ترکیه می‌تواند نزدیک به دو میلیارد دلار از صادرات آبزیان درآمد کسب کند، پس در ایران با این خط ساحلی طولانی هم می‌شود.
راه‌حل طرح
برای این کار ابتدا باید قفس هایی که در آن آبزیان نگهداری و پرورش داده می‌شوند را بومی‌سازی کرد. از سوی دیگر بازاریابی نکته مهمی است که باید در نظر رگفته شود. اخیرا فرو مستقیم در ارمنستان ایجاد شده که این الگو می‌تواند در سایر کشورها، خصوصا آنهایی که به دریا دسترسی ندارند مورد توجه قرار گیرد. معافیت مالیاتی صادرات آبزیان پرورشی دیگر روشی است که می‌توان برای توسعه این کار به پرورش‌دهندگان پیشنهاد کرد.