ازدواج ٢٠ هزار ۶۴٨ کودک، دختر تنها در شش ماه نخست سال جاری
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران کە چهارشنبە ٢۴ اسفندماه ۱۴۰۱ منتشر شد، در مدت شش ماهە نخست سال جاری ازدواج ٢٠ هزار ۶۴٨ کودک دختر کمتر از ۱۵ سال ثبت شدە است. همچنین در این مدت یک هزار و ۸۵ کودک، مادر شدەاند. با توجه به عدم ثبت تعدادی زیادی از ازدواج کودکان، پیشبینی می‌شود آمار واقعی بیشتر نیز باشد.
در آمار ارائه شده به جز تعداد محدودی کودک پسر، تمام ازداوج‌های زیر سن ۱۵ سال برای کودکان دختر هستند. از ازدواج ثبت شده کودکان زیر ۱۵ سال، ۱۲ مورد مربوط به ازدواج کودک پسر کمتر از ۱۵ سال است که در شش‌ماهه اول امسال ۵ مورد ولادت از پدران کمتر از ۱۵ سال نیز در ایران به ثبت رسیده است.
در قانونی مدنی جمهوری اسلامی، با تکیه بر برخی قوانین شرع اسلام، سن بلوغ دختران ۹ سال تمام و برای پسران ۱۵ سال تمام است ثبت شده، اما به طور معمول با ازدواج دختران بالای ۱۳ سال هم موافقت می‌شود. این در حالی است که بر اساس تعاریف بین‌المللی، فرد زیر ۱۸ سال کودک به شمار می‌رود.
ازدواج کودکان با توجه به تاثیرات روانی فیزیکی آن نوعی جنایت در حق کودک محسوب می‌شود؛ جنایتی که جمهوری اسلامی به صورت سازمان یافته و گسترده سعی در ترویج هرچه بیشتر آن دارد و با در نظر گرفتن قوانین و اختصاص منابع مالی به صورت وام و امتیازات مختلف برای هموار کردن این مسیر تلاش می‌کند.
بسیاری از تلاش‌ها در سال‌های اخیر برای اصلاح قوانین مربوط به کودک همسری در ایران نیز با مخالفت حکومت و به‌خصوص مراجع تقلید مواجهه شده وجمهوری اسلامی از طریق برخورد های امنیتی با فعالان حقوق کودک راه را بر روی هر گونه تغییر بسته است.
از آخرین طرح‌های ارائه شده به مجلس طرح « کاهش حداقل سن ازدواج در دختر ۱۶ سال تمام شمسی و در پسر ۱۸ سال تمام شمسی» بود که با مخالفت برخی مراجع تقلید رد شد.
به تازگی نیز شهره صادقی، مشاور رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور با اشاره به تشکیل قرارگاه کوثر جهت شناسایی و حل مسائل تربیتی دختران دانش‌آموز اظهار کرده که «به دنبال آماده‌سازی دختران جهت ایفای نقش مادری و همسری هستیم»؛ اظهاراتی که بسیاری از مدافعان حقوق کودک آن را تشویق علنی ازدواج زیر 18 سال دانستند. موضوعی که در کنوانسیون بین‌المللی حقوق کودک به شدت منع شده است.
این اظهارات در حالی است که در چند روز گذشته، ویدیویی از اجرای کمدی دو طلبه در جشن تکلیف دختران در فضای مجازی وایرال شد که با واکنش‌های گسترده‌ای در جهت تقبیح آن مواجه شد. در این ویدیو که به مناسبت جشن تکلیف دختران ۹ ساله، با اجرا دو طلبه دوقلو ضبط شده است، به صورت مشخص از «لذت همنشینی با شوهر» آن هم برای کودکان هشت و نه ساله گفته می‌شود. سخنانی که علاوه بر تبلیغ کودک همسری، از رویکرد بد رسانه ملی در کاستن از اعتبار جامعه روحانیت نیز خبر می‌دهد. این ویدئو که اتفاقا از شبکه سوم صداوسیما نیز به نمایش درآمد، با واکنش‌های فراوان از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی مواجه شده و بسیاری طرح آن را برای کودکان هشت- نه ساله حاضر در آن جمع را، به دور از عرف عمومی جامعه و حتی تبلیغ کودک همسری دانستند.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم، مسئله ازدواج و فرزندآوری بیشتر از پیش در محور توجه قرار گرفت و قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، به مجموعه قوانین قبلی اضافه شد. بر اساس این قانون وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مختلف موظف به حمایت از برنامه‌های افزایش جمعیت شدند. یکی از وزارتخانه‌های مسئول در این قانون، آموزش و پرورش است. بر اساس این قانون، این وزارتخانه باید فرهنگ ارزشمندی ازدواج، خانواده و فرزندآوری را ترویج دهد.
حذف ممنوعیت تحصیل دختران متاهل در مدارس روزانه و اعطای وام بیشتر به زوج‌های کم سن‌تر بدون تعیین حداقل سن، نگرانی‌ها در خصوص حمایت رسمی از ازدواج کودکان را افزایش داده است. همچنین ایران خودرو نیز چندی پیش، در راستای اجرای قانون حمایت از خانواده، شرط دارا بودن گواهینامه برای ثبت نام در طرح ویژه مادران را حذف کرد. به عبارتی افراد زیر ۱۸ سال هم می‌توانند از سهمیه ویژه مادران استفاده کنند.
تاکید رویکرد فرزندآوری و تشویق به ازدواج، با هر بهایی حتی گسترش کودک همسری مسیری است که نهایتا به ازدواجهای ناموفق و تولد نوزادان ناسالم و کاهش هرچه بیشتر سن ازدواج و بروز تبعات آن بر کودکان خواهد بود.
طی نشدن به هنگام مراحل رشد عاطفی، احساس قربانی شدن در کودک، افسردگی، رشد ناکافی بدن از لحاظ جنسی و جسمی، بازماندن از تحصیل، عدم کسب مهارتهای اجتماعی در زمان مناسب و عدم استقلال مالی تنها بخشی از تبعات کودک همسری است.
این کودکان در بزرگسالی و حتی در ازدواجهای احتمالی بعدی خود با مشکلاتی متعددی مواجه خواهند بود. عدم آشنایی یا تسلط به رفتار جنسی همسر و راه های پیشگیری از بارداری در کودکانی که ازدواج می‌کنند، نیز باعث بارداری ناخواسته شده و به علت عدم تکامل لازم بدن کودک برای رسیدن به سن زایمان و ضعف جسمی، احتمال تولد نوزادان نارس بالاتر رفته و حتی در صورت زایمان سالم نیز به علت طی نشدن مراحل بلوغ عاطفی و روانی در کودک برای پذیرش تربیت و نگهداری از فرزند آمادگی وجود ندارد. این جنایت نه تنها زیر پا گذاشتن حقوق کودک است، بلکه آثار مخرب آن جامعه را نیز متاثر خواهد کرد.