عوارض بازیافت زباله در شهر تهران

پس از آنکه خطر جمع شدن گاز متاب بر فراز شهر تهران نگرانی فعالان محیط زیست را به همراه داشت، انتشار می‌رفت شهرداری به منظور رفع این معضل راهکاری ارائه دهد. اما با کمال تعجب، علیرضا زاکانی، شهردار تهران اعلام کرد قرار است به جز مجتمع پردازش و بازیافت زباله آرادکوه ایستگاه‌های میانی تفکیک زباله (ام‌آراف) در هشت نقطه دیگر تهران نیز راه‌اندازی می‌شود.

روزنامه هم میهن در این باره نوشت در صورت انجام این کار، پایتخت در محاصره بوی بد قرار می‌گیرد.

در مجتمع آرادکوه در کهریزک با قدمتی در حدود ۷۰ سال ، روزانه بیش از 6 هزار تن زباله بازیافت می‌شود. آن هم با روش‌های منسوخ و قدیمی. به عبارت دیگر همین روش‌های قدیمی باعث شده تا وقتی به نزدیکی این مجتمع می‌رسید با بوی بسیاری بدی مواجه شوید. بویی که حتی از چند کیلومتر دورتر هم قابل استشمام است.

روزنامه هم میهن ضمن هشدار در این مورد، از کوهک در غرب و سرخه حصار در شرق تهران به عنوان دیگر مناطقی که قرار است در آنها بازیافت آغاز شود نام می‌برد. کارشناسان معتقدند به دلیل اینکه کوهک در مسیر ورود جریان هوا به تهران قرار دارد می‌تواند باعث توسعه بوی بد در کل منطقه شود. همچنین، به دلیل نبود تکنولوژی مدرن، این نگرانی هم جود دارد که نشست شیرابه زباله‌ها به محیط زیست آسیب جدی وارد کند.

اما زاکانی مدعی است قرار است از سیستم‌های مدرن استفاده شود و به همین دلیل بروز بوی بد قطعا رخ نخواهد داد.

این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که طی سالهای اخیر بارها کارشناسان محیط زیست پیشنهاد کرده‌اند که شهرداری در زمینه تفکیک زباله از مقصد برنامه ریزی کند و برای آن تبلیغات و آموزش انجام دهد. موضوعی که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته رایج است.

برای مثال در کشور آلمان در اکثر فروشگاه‌های زنجیره‌ای دستگاه‌هایی وجود دارد که بطری‌های فلزی یا پلاستیکی خالی را می‌گیرد و به جای آن رسیدی برای تخفیف ارائه می‌دهد. اگرچه این پول تخفیف خرید از فروشگاه‌ پیشتر توسط فروشگاه از خریدار به عنوان ضمانت گرفته شده بود تا انگیزه لازم برای بازگرداندن بطری فراهم شود.

اما گفته می‌شود سودی که تفکیک زباله برای برخی از باندهای مافیایی این کار دارد آنقدر زیاد است که جلوی هر تغییری در روند بازیافت زباله را می‌گیرند. در این باره بارها گزارش‌های متعددی منتشر شده است اما هنوز هیچ اقدام موثری برای انحلال این باندها انجام نشده است. باندهایی که از کودکان به عنوان ابزار استفاده می‌کنند و به جز عوارض زیست محیطی، مشکلات اجتماعی فراوانی هم ایجاد می‌کنند.

ناصر‌ امانی عضو شورای شهر در این باره می‌گوید: «با روش‌های ۱۶ سال پیش نمی‌توان پسماند پایتخت را مدیریت کرد. ما هم از راه‌اندازی مراکز‌ ام‌آر‌اف در پارک سرخه‌حصار، کوهک و نقاط دیگر تهران نگرانیم.»

او با اشاره به وضعیت مجتمع آرادکوه ادامه می‌دهد: «هرکس از آن منطقه عبور کند، از فاصله دور متوجه می‌شود که چه فاجعه‌ای آنجا رخ داده است. البته آرادکوه میراثی از گذشته است که نمی‌شود هیچ دوره‌ای از مدیریت شهری را درباره آن متهم کرد و مقصر دانست. زمانی بنیان آن گذاشته شده و هر جای دیگری که برای امحا، دفن یا مدیریت پسماند انتخاب شود، تکرار همان شرایط گذشته است. اگر قرار است جایی آلوده شود، بگذارید همان منطقه آرادکوه را که از قبل آلوده بوده، آلوده نگه داریم و جای جدیدی را آلوده نکنیم.»