اختلال عمدی جمهوری اسلامی در دسترسی مردم به اینترنت
طی هفتههای گذشته سطح بالایی از اختلال «شبکه اینترنت جهانی» در ایران به ثبت رسیده است. طبق گزارش کاربران در رسانههای اجتماعی، اختلالهای شدید امکان دسترسی به برخی از سایتهای داخلی را نیز مسدود کرده است. بروز این اختلالها به همراه کندی سرعت در شبکه اینترنت، توسط وبسایتهای بینالمللی «رصد وضعیت شبکه اینترنت در جهان»، مثل «نتبلکس NetBlocks » و «آیودا ioda» نیز گزارش شده است.
دادههای مجموعه IODA وابسته به مؤسسه فناوری جورجیا که کیفیت دسترسی به اینترنت در کشورهای جهان را رصد میکند، وجود اختلال و قطعیهای مکرر و دورهای در برخی شهرهای ایران را نشان داده است.
طبق دادههای آیودا، شهر زاهدان در مرکز استان سیستان و بلوچستان، که میزبان اعتراضات هفتگی پس از نماز جمعه است، در ماه اخیر بیشترین میزان قطعی و اختلال را به ثبت رسانده است. گفتنی است که بیشترین اختلال مربوط به روز جمعه ۹ تیرماه و روز برگزاری راهپیمایی سکوت در مرکز استان سیستان و بلوچستان بوده است.
همچنین رادارابر آروان، سرویس خدمات دهنده اینترنت در ایران، با بررسی دیتاسنترهای کل کشور تأیید کرده است که شبکه اینترنت ایران با اختلالی شدید، بهویژه در سرویس گوگل مواجه بوده است. در این بررسی مشخص شد که طی یک هفته اخیر، سطح بالایی از اختلال اینترنت جهانی در ایران مشهود بوده است. تا حدی که برخی کاربران حتی امکان دسترسی به برخی سایتهای داخلی را نیز از دست دادهاند.
اختلالات گسترده دیتاسنترها در دسترسی به سرویسهای خارجی و دسترسی به گوگل، توسط فعالان حوزه اینترنت نیز تأیید شده است. به گفته کارشناسان تکنولوژی، این موج جدید اختلال در اینترنت از روز پنجشنبه هشتم تیرماه آغاز شده و علاوه بر عدم دسترسی به سرویس جهانی گوگل، دسترسی به دیگر سرویسهای جهانی مانند موتورهای جستوجوگر گیتهاب و بینگ نیز مقدور نبوده است.
همزمان با بروز مشکلات جدی در اتصال اینترنت و کندی سرعت، کاربران زیادی از عدم دسترسی به پروکسیها را گزارش دادهاند. به گزارش کاربران اینترنت در توییتر و فضای مجازی، پشتیبانی شرکتهای اپراتور با پذیرش وجود این اختلالها، عامل آن را مشکل در شبکه زیر ساخت جمهوری اسلامی دانستهاند.
محمد جعفرپور، مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت اما، بروز اختلال را به گردن شرکت «گوگل (Google)انداخت و محدودیت زیرساختی جدید گوگل برای کاربران ایرانی را عامل اصلی اختلال در دسترسی کاربران به گوگل دانست.
او با انتشار پستی در یک شبکه اجتماعی داخلی و حکومتی بیان کرد: «در چند روز گذشته، «شرکت گوگل» (Google) در اقدامی غیرحرفهای، نسبت به اختلال در استفاده از سرویس جستجوی خود (Google.com) برای کاربران ایرانی اقدام کرده است.»
عیسی زارعپور، وزیر ارتباطات و فناوری در حاشیه بازدید نمایشگاه الکامپ در جمع خبرنگاران در خصوص کندی اینترنت، ضمن رد وجود اختلال اینترنتی گفت: «اگر اختلالی وجود دارد و شما ادعایی در این رابطه دارید باید ثابت کنید، ممکن است اختلالی در جایی یا محل کارتان باشد، اما اشکال سراسری وجود ندارد و اختلال نداریم، بلکه سرعت اینترنت ۱۰۰ مگابایت بیشتر شده و ما به عقب بر نمیگردیم. »
کارشناسان حوزه فناوری اطلاعات اما نظر دیگری دارند و عامل اصلی این اختلال را تلاش جمهوری اسلامی برای قطع دسترسی به شبکه جهانی و پیش بردن طرح حکومتی «اینترنت ملی» میدانند.
مقامات ایران سالهاست که در تلاشاند تا با ایجاد شبکه بومی اینترنت مانند چین، مانع دسترسی ایرانیان به اخبار و جریان آزاد اطلاعات شوند و با در دست داشتن دکمه قطع اینترنت جهانی، گزینه کنترل و سرکوب جریانهای اعتراضی را در دست داشته باشند.
امیر رشیدی، کارشناس تکنولوژی و پژوهشگر دسترسی به اینترنت درباره تأثیر اختلال و کندی سرعت اینترنت بر کارکرد بخش خصوصی در صفحه توییتر خود نوشته است که جمهوری اسلامی با تبدیل کردن اینترنت به یک فناوری بومی، کسب وکارها و شرکتهایی که بر اساس قواعد اینترنت و پروتکلها فنی جهانی اینترنت مشغول به کار هستند را دچار آسیب کرده است. رشیدی می گوید: برای اعمال فیلترینگ در ایران، پروتکلهای امنیتی شبکه مثل اس اس ال پی اس دستکاری میشود و انواع پورتها وای دیها و منابع جهانی و زیرساختهای اینترنت دچار اختلال میشود، این اختلال زندگی روزمره افراد و اقتصاد کسب و کارهایی که چارهای جز رعایت پروتکلهای فنی پذیرفته شده بینالمللی ندارند را نیز دچار اختلال کرده است.
این کارشناس حوزه فناوری و اینترنت، تشکیل کارگروه رسیدگی به وضعیت اینترنت را نیز صرفاً یک حرکت رسانهای دانسته که هیچ خروجی دربر نخواهد داشت و با اشاره به لایحه برنامه هفتم توسعه (۱۴۰۶-۱۴۰۲) میگوید: « در بند نوزده لایحه برنامه توسعه هفتم مصوبه مجلس که در دست اجراست، به صراحت درباره کاهش پهنای باند اینترنت جهانی صحبت شده است؛ لایحهای که توسط شخص رئیس جمهور به امضا رسیده است. بنابراین نمیتوانیم قواعدی را تصویب کنیم و موجب آسیب به شبکه جهانی اینترنت و کاهش سرعت و خرابی و اختلال شویم و بعد دستور بررسی بدهیم. اولین گام در رفع مشکل اینترنت، برداشتن امضای رئیس جمهور از برنامه توسعه هفتم است. لایحهای که بندهای متعددی در راستای نقض قواعد حقوق دیجیتال چون در اختیار قرار دادن دادههای شبکه سرویسهای داخلی، مانیتورینگ و جاسوسی و کاهش پهنای باند اینترنت جهانی را در خود گنجانده است. »