
خطر زلزله برای تهران
مشکلات
وقوع زلزله در ترکیه و سوریه و فاصله زمانی کم آن با زلزله خوی، بار دیگر باعث نگرانی مردم از وضعیت کلانشهر تهران در مواجهه با زلزله شد.
با توجه به اینکه در طول روز چیزی قریب به یک پنجم جمعیت کشور در تهران و شهرهای حومه آن حضور دارند، وقوع یک زلزله بزرگ میتواند فاجعهای غیر قابل جبران را ایجاد کند. خصوصا که تهران به دلیل داشتن بافت فرسوده زیاد و موقعیت جغرافیایی آن که بر روی گسل قرار دارد، احتمال خطر را افزایش میدهد. مهدی زارع؛ رئیس مرکز پیشبینی زلزله و استاد پژوهشگاه زلزلهشناسی میگوید که بنا به همان دلایلی که ذکر شد، مناطق ۱۲ و ۱۶ شهرداری و منطقه راه آهن، محور خیابان انقلاب و آزادی، ارگ قدیم تهران حد فاصل خیابان شوش، هفده شهریور، انقلاب و کارگر جنوبی و بازار تهران، خیابان مولوی، میدان بهارستان، میدان امام خمینی، محله امیریه و خیابان جمهوری اسلامی. از خطر بالایی برخوردارند.
به نوشته ایرنا، او با اشاره به مناطقی که پیش از این در آنها زلزله رخ داده میگوید: اگر به نقشه لرزه خیزی تهران توجه کنیم، میبینیم که زلزلههای تهران بیشتر در منطقه شرقی و بخشهایی هم در شمال آن رخ داده است. البته زلزلههای مهم که در ۶ سال اخیر رخ داده، یکی زلزله مِلارد در ۲۹ آذر ۱۳۹۶ و دیگری زلزله فیروزکوه در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۹ بوده است.
اما حالا که در ترکیه زلزله رخ داده، باید دید آیا تهران آمادگی مقابله با آن را دارد یا خیر.
در منطقه تهران، جمعیت دو برابر وضعیت در معرض زلزله ترکیه است. بنابراین خطر زلزله در حالت مشابه در تهران، دو برابر آن چیزی است که در ترکیه مشاهده کردیم. اگر همه چیز برابر باشد، در معرض دو برابر جمعیت، در عمل خطر و ریسک دو برابر را ایجاد میکند. از نظر تلفات انسانی در دو هفته اول ۴۶ هزار نفر فوت تایید شده و تعداد قابل ملاحظهای مصدوم و ناپدید گزارش شده، همچنین حدود ۸۵ میلیارد دلار خسارت در این زمین لرزهها گزارش شده است. همچنین ۶ هزار ساختمان به طور کامل از بین رفته و ۷۰ هزار ساختمان آسیب جدی دیده که باید تخریب و نوسازی شود.
رییس مرکز پیشبینی زلزله پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، با اشاره به کاهش آبهای زیرزمینی و فرونشست ناشی از مشکل آب در تهران گفت: گسلی که قرار بود خودش بریده شود، به واسطه حذف آب زیرزمینی تحریک شده و زودتر دچار گسیختگی میشود. در برخی جاهای شهر اندیشه حدود ۱۲ تا ۱۵ متر نشست اتفاق افتاده است. نشست مانند فروچاله نیست که به صورت نقطهای رخ بدهد و همه یک دشت با هم نشست میکند و فقط اطلاعات نقشه برداری میتواند بگوید که چه اتفاقی رخ داده است.
در واقع به نظر میرسد به جز خود مسُله زلزله، ما خودمان هم با بهرهبرداری بیش از حد از آبهای زیرزمینی شرایط را برای خطرات زلزله مهیا میکنیم.موضوعی که مسئولان به ان توجه نمیکنند.
به جز برنامهریزی و تلاش برای برای بازسازی بافتهای فرسوده، تمرکززدایی از مراکز اقتصادی از تهران برای توزیع متوازن جمعیت در کشور مهمترین موضوعی است که هم میتواند به بحران بهرهبردازی از آبهای زیر زمینی پایان دهد و هم امکان مواجهه با زلزله را فراهم کند.