سی درصد از مردم سیستان و بلوچستان گاز شهری ندارند

فصل سرما شروع شده و امسال نیز مانند سال‌های اخیر دسترسی به گاز مایع، از اصلی‌ترین دغدغه‌های مردم در سیستان و بلوچستان، به ویژه در زاهدان است. مردم سرگردان و منتظر در صفوف طولانی توزیع کپسول گاز در سیستان وبلوچستان، هر سال زمستان را با وعده‌ بی‌ سرانجام لوله ‌کشی گاز شهری و در نوسان قیمت‌های کذایی‌ دلالان «کپسول گاز» به بهار می‌رسانند.

بیش از هفت سال از شروع عملیات گازکشی استان سیستان و بلوچستان که جرقه آن در دولت یازدهم در سال ۱۳۹۵ زده شد می‌گذرد، اما هنوز طبق آمار‌های رسمی ۳۰ درصد این استان فاقد دسترسی به گاز شهری هستند.

گاز رسانی به زاهدان بعد از ماجرای آتش‌سوزی دبستانی دخترانه در این شهر به دلیل استفاده از بخاری نفتی و ابعاد این فاجعه سرعت گرفت و تا سال ۱۳۹۷بخشی از مردم تحت پوشش شبکه گازرسانی قرار گرفتند.

اما عملیات گازرسانی انچنان کند پیش می‌رود که بسیاری از شهروندان در نهایت از بهره ‌مندی گاز شهری در خانه های خود ناامید هستند.

خیابان‌ها در بسیاری از محلات زابل و زاهدان توسط پیمانکاران گاز، حفاری و لوله گذاری شده اما ساکنان با توجه به وضعیت مالی و معیشتی، توان تهیه اشتراک ندارند. وام های دولتی اختصاص یافته به منازل فاقد گاز کشی نیز بسیار اندک، و پروسه دریافت آن به قدری طولانی است که کمکی به شرایط موجود نمی‌کند.

در بخش دیگر، مشکل مربوط به کثیر افراد بی شناسنامه در این استان است که از ثبت ‌نام و دریافت گازشهری در منازل خود بی‌نصیب مانده‌اند.

طی یک ‌ماه گذشته اخبار منتشر شده حاکی از بروز ضعف و نبود نظارت در روند توزیع کپسول‌های گاز به محلات استان سیستان و بلوچستان و ایجاد بازار کاذب با قیمت‌های سرسام آور در این منطقه است.

تصاویر منتشر شده از صف‌های طویل گاز که با شروع فصل سرما دوباره تشکیل شده است، در زاهدان و بسیاری از شهر‌های استان سیستان و بلوچستان جلوه دیگری از محرومیت در این استان است که تنها به نبود گاز خلاصه نمی‌شود.

اوضاع معیشتی در برخی مناطق سیستان و بلوچستان به واسطه خشکسالی نیز بحرانی است و مردم به جای اینکه به فعالیت اقتصادی بپردازند، ساعت‌ها در صف گاز، بنزین و نان می‌ایستند .

در حالی که مردم در کلانشهرهایی مثل زاهدان در ساعت‌های اولیه صبح، مجبور به ایستادن در صفوف‌ طولانی برای خرید یک یا دو سیلندر گاز مایع می‌شوند و در جستجوی یک سلیندر گاز خیابانهای شهر را گز می کنند، صادرات گاز به خارج از کشور همچنان به قوت خود باقی است.

معاون برنامه ریزی و توسعه فرمانداری زاهدان در گفتگو با خبرگزاری مهر یکی از دلایل ایجاد وقفه در توزیع سیلندرهای گاز را درگیر بودن خودروهای توزیع کپسول در پروژه‌های عملیاتی صادرات گاز دانسته و گفته است: «به علت صادرات گاز بیش از دو شب خودروهای توزیع معطل بودند و ما در تامین گاز منطقه با مشکل مواجه شدیم.»

حمید رضا شهرکی، معاون برنامه ریزی و توسعه فرمانداری زاهدان در ادامه بیان کرد: اورهال (تعمیرات اساسی پالایشگاه‌ها) پالایشگاه های بندرعباس، اراک و اصفهان که مبدا تامین گاز سیستان و بلوچستان هستند تا اواخر آبان ماه طول کشیده و از طرفی بحث تامین گاز از پالایشگاه بندرعباس نیز به مشکل برخورده است و ما را در تامین گاز منطقه دچار مشکل ساخته است.

شهرکی در ادامه گفتگو به کم شدن سهمیه کارت های بنزین شهروندان و استفاده خودروهای شخصی از گازمایع مصرفی خانوار در جایگزینی با بنزین اشاره کرد و گفت: بهره گیری از گاز مایع مصرفی خانواده‌ها به عنوان سوخت خودرو (LPG) به دلیل هزینه پایین‌تر به نسبت بنزین و جبران کمبود سوخت کارت‌های بنزین صورت می‌گیرد. با کاهش سوخت بنزین مردم مجبور هستند تعداد زیادی به شرکت ها مراجعه کرده و گاز مربوط به مصرف خانواده ها را برای شارژ سر سیلندرهای کپسول خودرو خود استفاده کنند.

در منطقه سیستان و بلوچستان به دلیل وجود مسافت طولانی بین شهری، بنزین به تنهایی برای سوخت خودرو‌ها کافی نیست. به دلیل مسائل مربوط به قاچاق بنزین نیز برای نرخ آزاد بنزین سهمیه محدودی در نظر گرفته شده و جایگاه‌های بنزین کارت سوخت مخصوص ندارند.

علاوه بر این مورد جایگاه CNG نیز به اندازه کافی وجود ندارد، به عنوان مثال در کل شهر زاهدان تنها دو جایگاه CNG وجود دارد که یکی از آنها به تازگی احداث شده است .

این موارد باعث می‌شود که شروندان به دنبال تهیه سوخت LPG (گاز مایع شهری) برای خودرو‌های خود باشند و وجود این مشکل به طول صف‌های تقاضا سوخت افزوده است.

سرابندی، معاون برنامه ریزی فرمانداری شهر زابل در جدیدترین گفتگو خود با ایسنا درباره مشکلات توزیع گاز در استان سیستان، مقدار گاز وارده به استان در پیک مصرف فصل زمستان را، روزانه در حدود ۱۰۰ تن گاز مایع اعلام کرد و گفت : « با توجه به اینکه از تمامی شهرهای منطقه سیستان برای دریافت گاز مایع به زابل می‌آیند، نیاز روزانه گاز مایع ما ۱۵۰ تن است و همین مسئله باعث شده که مردم برای گرفتن گاز مایع در صف‌ها معطل باشند.»

مهدی سرابندی، معاون برنامه ریزی فرمانداری زابل درباره علل کمبود گاز و صف طولانی در این شهرستان عنوان کرد: «ذخیره سازی گاز برای فصل تابستان و تا آبان ماه مناسب بود، اما ذخیره گاز برای ماه آذر و فصل زمستان کافی نیست؛ دستگاه کشنده گاز در شمال استان باید به حداقل ۳۰ مورد افزایش یابند تا سوخت مورد نیاز مردم تامین شود.»

نکته مهم در برطرف سازی مسئله کمبود گاز در استان سیستان و بلوچستان تکمیل شبکه گازرسانی در شهرهای شمالی سیستان و بلوچستان است. شبکه گاز رسانی که با وجود گذشت ۴۳ سال از انقلاب، هنوز قادر نیست که گاز شهری، این کم‌ترین سرمایه ملی را، در سومین کشور نفت ‌خیز جهان به دست مالکان خود برساند .