گاز گرفتگی دانش آموزان مدارس اردبیل
درست در سرد‌ترین روزهای زمستان، وقتی بحران گاز در ایران، دستکم بیست و هفت استان را در وضعیت قرمز از نظر تامین انرژی قرار داده و منجر به تعطیلی بسیاری از ادارات دولتی و مدارس در روزهای اخیر شده، ده‌ها تن از دانشآموزان و آموزگاران مدرسه فرزانگان اردبیل به علت استشمام گاز نشت کرده از موتورخانه مدرسه مسموم و به بیمارستان منتقل شدند.
تعداد دانشآموزان مسموم شده در حادثه رخ‌داده در روز دوشنبه ۲۶ دی در مدرسه فرزانگان اردبیل بین ۶۱ تا ۷۰ تن و دلیل آن «نشت گاز مونوکسید کربن از موتورخانه به کلاس‌های درس» اعلام شده است.
با وجود اعلام رئیس مرکز فوریت‌های پزشکی اردبیل، از بستری شدن دانشآموزان مسموم شده و کادر مدرسه در بیمارستان‌های خمینی، سبلان، فاطمی و بوعلی برای مداوا و تائید خبر گاز گرفتگی توسط فرماندار و مسئولان مربوطه، وزارت آموزش و پرورش تاکنون هیچ واکنشی در این مورد نداشته است .
حادثه گازگرفتگی مدرسه فرزانگان اردبیل در حالی اتفاق می‌افتد که چند روز پیش رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس با حضور در شبکه خبر از بازبینی و بررسی تاسیسات گرمایش مدارس در مناطق سردسیر و اجرایی شدن این طرح خبر داده بود.
او اعلام کرد که: «با انجام پیگیری‌های فراوان برای بازبینی از تاسیسات گرمایشی مدارس به ویژه در مناطق سردسیر، مبلغ ۷۲۵ میلیارد تومان بین ادارات کل نوسازی مدارس توزیع، و با این اعتبار تاسیسات گرمایشی ۱۴ هزار کلاس بهسازی، و اقدامات ضروری و فوری در این رابطه صورت گرفته است.»
اما حوادث گازگرفتگی در فصول سرما در مدارس ایران سابقه پ رتکراری دارد و این اتفاق دست کم دومین حادثه از این نوع در هفته‌های گذشته است.
در هفته اول آذر ۲۸ دانش‌آموز و ۱۰ تن از کادر مدرسه‌ای در کاشان نیز به‌دلیل مسمومیت ناشی از گاز مونوکسید کربن راهی بیمارستان شدند.
به گزارش ایسنا تنها در چند هفته اخیر، ۱۳ نفر در شهرستان سبزوار و ۵ نفر در شهرستان کرمانشاه دچار مسمومیت ناشی از استنشاق گازمنوکسید کربن شده‌اند.
کانال شورای هماهنگی تشکل‌های فرهنگیان ایران در واکنش به حادثه گازگرفتگی مدرسه فرزانگان اردبیل، با طرح این پرسش که «به‌راستی در مدارس اردبیل چه می‌گذرد؟» نوشت : «وقتی چنین فجایعی در مرکز یک استان رخ می‌دهد، مدارس نقاط دورافتاده چه وضعیتی دارند؟»
این شورا از مسئولان آموزش و پرورش خواست «به جای پیگیری و پرونده‌سازی امنیتی علیه دانشآموزان و معلمان منتقد و معترض، به وظیفه اصلی خود که حفاظت و حراست از اماکن و تجهیزات آموزشی کشور است، اهتمام بورزند .»
با این وجود مسئولان در ماه‌های اخیر که بسیاری از نقاط ایران با بحران شدید گاز روبرو بوده‌اند، پیوسته مردم را به استفاده از بخاری‌های نفتی تشویق کرده‌اند و خبرهایی نیز از توزیع بخاری نفتی در برخی از نقاط کشور توسط نهادهای دولتی در فضای مجازی منتشر شده است.
همچنین بسیاری از مردم به استفاده از کپسول گازی در منازل خود به عنوان جایگزین روی آورده‌اند که این اقدام نیز با خطرات جدی مسمومیت برای مصرف کنندگان خانگی همراه است.
یکی از مطرح ترین نمونه در حوادث مربوط به فصول سرما در مدارس نقاط کم‌بضاعت و محروم،حادثه آتش‌سوزی در مدرسه دخترانه شین‌آباد در حومه پیرانشهر در بخش کردنشین استان آذربایجان غربی است که به سوختگی ۲۹ تن از دانشآموزان یک مدرسه و مرگ دو تن از آن‌ها منجر شد.
کودکان شین‌آبادی که بسیاری از آنان بعد از این حادثه و از دست دادن اعضای بدن و کوتاهی‌هایی که در روند درمان آنان صورت گرفت، تلاش‌های زیادی برای خودکشی کردند و اخبار آنان تا مدت‌ها در سر تیتر رسانه‌ها بود.
حال با گذشت دو دهه از فاجعه مدرسه شین‌آباد، بسیاری از مدارس ایران هنوز از حداقل استانداردهای نوین مدارس جهانی برخوردار نبوده و حتی فاقد امکانات اولیه هستند.
مدارس در ایران در مقایسه با برخی کشورهای منطقه مانند ترکیه و امارات متحده عربی فاقد ملاک‌های یک مکان آموزشی مدرن و با فاصله بسیاری از استاندارهای بین‌المللی قرار گرفته اند.
به گفته قدرت الله محمدی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری، استفاده از هر نوع بخاری در مراکز آموزشی با توجه به تفاهم نامه و آموزش‌هایی که برای مدارس در نظر گرفته شده ممنوع و غیرمجاز است و مدرسه‌ای که از موارد غیرمجاز گرمایشی استفاده می‌کند، موظف به پاسخگویی در دستگاه قضایی است. با وجود این بحران انرژی در ایران به وضعیتی انجامیده است که مسئولان دولتی خود با زیر پا گذاشتن قوانین مربوطه، اقدام به پخش و توزیع بخاری نفتی در مدارس برای جبران کسری سوخت کرده اند.