سرنوشت دریاچه ارومیه نصیب تالاب قوری گل
تالاب بین‌المللی قوری گول (به معنی تالاب خشک) در ۳۰ کیلومتری جنوب شرق تبریز و در ۱۵ کیلومتری غرب شهرستان بستان‌آباد، تابستان امسال کاملا خشک شد. منابع تأمین‌کنندهٔ آب این تالاب، از آب‌های جاری ناشی از برف و باران و تعدادی چشمه‌های زیرزمینی است که در کف آن جریان دارند. با توجه به اهمیت زیست محیطی دریاچه قوری گل، این تالاب جزء تالاب‌های بین‌المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر، و به خاطر پذیرا بودن فصلی پرندگان مهاجر، دارای اهمیت ملی و بین‌المللی است.
در طرح‌های حمایتی تالاب، برنامه های حفاظت از منابع آب دریاچه و ممنوعیت شکار برای حفظ گونه‌های جانوری اطراف دریاچه گنجانده شده است. با وجود تمام این طرح‌های حمایت منابع آبی، مسئول دبیرخانه مدیریت زیست بومی تالاب‌های آذربایجان‌شرقی در مصاحبه با ایرنا درباره آخرین وضعیت این تالاب بین المللی اعلام کرد که تالاب تابستان امسال به طور کامل خشک شده است.
آب تالاب بین‌المللی قوریگول از چشمه‌های معروف به «قرخ بولاغ»، (چهل چشمه) روستای نوجه ده شهرستان بستان آباد در بالادست این پهنه آبی تامین می‌شود. به علت فاصله طولانی 33 کیلومتری چهل چشمه با تالاب و شنی بودن بستر رودخانه منتهی به تالاب و تخریب کانال انتقال آب به دلیل فرسودگی، تنها مقدار کمی آب به تالاب می‌رسد که کفاف نیاز تالاب را نمی‌دهد.
بر اساس آنچه که مدیرعامل آب منطقه ای آذربایجان شرقی اعلام کرده است، در حال حاضر تنها آبی که به تالاب ریخته می‌شود از رودخانه «صبری چای» و معادل تنها ۱۰ درصد از حقابه تالاب بین المللی قوریگول است. درکنار این‌ها کاهش بارندگی ها در ۲ دهه اخیر هم نقش پررنگی در خشکی این پهنه آبی بازی کرده است.
مسیر آبرسانی به تالاب قوری‌گل ۳۳ کیلومتر است که ۱۳ کیلومتر آن به صورت کانال آب و ۲۰ کیلومتر آن به صورت سنتی در داخل بستر طبیعی زمین قرار دارد و تمام هدر رفت آب در همین۲۰ کیلومتر بستر طبیعی انتقال آب تالاب اتفاق می‌افتد. این بستر شنی به علت خاصیت نفوذ پذیری بالا در نتیجه بیش از ٩٠ درصد آب انتقالی را در خود بلعیده و کمتر از ١٠ درصد آن را به تالاب می‌رساند.
هدر رفت حقابه تالاب قوری‌گل معضل جدیدی نیست، این مشکل در دولت‌های قبل با لوله‌گذاری و ایجاد کانال آبی (13 کیلومتر) تا حد بسیار جزیی مرتفع شد، اما بخش‌های زیادی از کانال انتقال اکنون درگیر تخریب و نابودی است، و پروژه لوله گذاری هم ناتمام باقی مانده است. به گفته مدیرعامل آب مطنقه ای استان آذربایجان شرقی، مجموع هزینه‌ها برای ترمیم و ادامه طرح انتقال آب و هزینه لوله‌گذاری کل مسیر آبرسانی اکنون نیازمند ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار است.
مسئول دبیرخانه مدیریت زیست بومی تالاب‌های آذربایجان‌شرقی این هزینه را دو سال پیش، حدود ۳۰ میلیارد تومان، یعنی چیزی حدود یک دهم هزینه حال حاضر برآورد کرده بود و دست دولت ورشکسته حاکم، برای انجام ابتدایی‌ترین و کوچکترین پروژه انتقال آب و زنده نگه داشتن این تالاب در لجام گسیختگی تورم موجود بسته است.
معضل دیگر تاثیرگذار در خشکی این تالاب، برداشت بی‌رویه کشاورزان و مردم منطقه از ذخیره آبی موجود تالاب است. ناهماهنگی مردمی و عدم حمایت مردم از برنامه‌های سازمان‌های دولتی بخش دیگری از مشکلاتی است که زیست تالاب را دچار اختلال کرده است.
کشاورزان منطقه که با رکود مالی و بحران‌های اقتصادی فراوان مواجهه هستند، و سود اقتصادی چندانی از زمین‌های کشاورزی خود ندارند، به ناچار به فروش بخشی از اراضی خود روی آورده و ساخت و سازها در اطراف تالاب روز‌به‌روز در حال بیشتر شدن است. تغییر کاربری گسترده اراضی کشاورزی پیرامون تالاب به ویلاهای توریستی، خود بحران جدیدی برای حیات این تالاب است. به گفته کارشناسان ویلاهای ساخته شده هر کدام یک چاه آب مجزا برای مصارف خود دارند که در صورت عدم کنترل آنها، هر چقدر آب به تالاب سرازیر شود، پاسخگوی نیاز تالاب نخواهد بود و تنها صرف آبیاری درختان این ویلاها می‌شود.
روستاییان دیگر نیز برای سرپا نگه داشتن زندگی خود و تامین معاششان که از طریق کشت زمین‌های کشاورزی است، به برداشت بی‌رویه از آب منطقه روی آورده‌اند. مجموع این عملکردها در نهایت سرنوشت شومی برای تالاب و کشاورزان منطقه رقم زده است و اگر فکری اساسی برای تضمین انتقال حقابه تالاب و ایجاد همراهی مردم منطقه در جهت جلوگیری از تخریب اراضی و برداشت بی‌رویه آب نشود، این پهنه آبی ثبت شده در کنوانسیون رامسر به صورت کلی نابود خواهد شد.