کمربند سبز؛ راهکار کاهش آلودگی هوا

آلودگی هوای تهران در شرایط خطرناکی قرار گرفته است، به طوری که پزشکان به افراد در خطر مانند سالمندان و مادران باردار و افراد بیمار توصیه کرده‌‌اند تا از خانه خارج نشوند.

بر اساس اعلام رئیس گروه سلامت هوا و تغییرات اقلیم وزارت بهداشت، بررسی‌های این وزارتخانه نشان می دهد که فقط در سال ۱۴۰۰ تعداد موارد مرگ‌هایی که بر اثر آلودگی هوا در کل کشور رخ داده است، ۲۰ هزار و ۸۰۰ نفر بوده است. همچنین گفته می‌شود، آلودگی هوا در کشور سالانه بیش از۸ میلیارد دلار خسارت اقتصادی در بر دارد.

این موضوع آنقدر جدی است که راهکارهای گوناگونی برای آن پیشنهاد شده است. ایجاد کمربند سبز برای تهران، یکی از این پیشنهادات است.

همه می‌دانیم که درختان تاثیر بسزایی بر تلطیف هوا دارند. گیاهان دی اکسیدکربن را جذب کرده و اکسیژن تولید می‌کنند؛ این همان مطلبی است که همه ما در دوران تحصیل آموختیم. حالا کاشت درخت و ایجاد کمربند سبز به عنوان یکی از راهکارهای از بین بردن آلودگی هوا در نظر گرفته شده است.

مجتبی حق شناس، کارشناس ارشد کشاورزی شهری در گفتگو با ایمنا با بیان اینکه موضوع محیط زیست و توسعه پایدار از چالش‌های مهم پیش‌روی جهان و به خصوص کشورهای در حال توسعه است، افزود: امروز راه حل اصلی کاهش بسیاری از آلودگی‌ها به ویژه آلودگی‌های هوا که خود منشأ بیماری‌ها و آلودگی‌های سایر بخش‌های محیط زیست است، افزایش سطح کشت درختان به عنوان ترمیم کنندگان بسیاری از آسیب‌های انسانی به محیط زیست و به طور خاص به هوا می‌دانند و در بسیاری از نقاط جهان تلاش‌های چشمگیری در این راستا انجام شده که نتایج آن را می‌توان به صورت توسعه فضاهای سبز و کمربندهای سبز در اطراف کلانشهرها مشاهده کرد.

به گفته او کمربند سبز به عنوان یک اکوسیستم پایدار حداقل ۴۰ ساله، علاوه بر جذب آلودگی هوا و آلودگی صوتی باعث حفظ لایه سطحی خاک و ممانعت از فرسایش خاک می‌شود.

اما این طرح چندین دهه است که مطرح شده، اما هیچ گاه به ثمر نرسیده است. جانمایی نادرست، نادیده گرفتن ارزش این طرح در قبال فروش زمین برای ساخت و ساز و منافع شخصی از جمله دلایل به نتیجه نرسیدن طرح کمربند سبز است.

امیرحسین عبدالله‌زاده، کارشناس محیط‌زیست و فضای سبز در این باره معتقد است با ساخت و ساز‌های بی رویه در دهه ۵۰ و ۶۰ شمسی عملا امکان ایجاد کمربند سبز در جنوب، جنوب شرق و غرب و ایجاد شهر‌های اسلام‌شهر، چهاردانگه و شهریار کاملا از بین رفت و اتصال شهر‌ها به تهران بدون هیچ واسطه‌ای انجام شد، اما در شمال تهران به دلیل نبود امکان تردد و تمایل به رشد شهر، رها شدگی و همچنین ایجاد شهرک‌هایی متعلق به نهاد‌های دولتی و نظامی، ایجاد کمربند سبز به مراحله اجرا درآمد.

اگرچه در غرب و شمال تهران بخشهایی جنگ کاری شد. حتی در بخش هایی از شرق تهران هم تا حد کمی قابل مشاهده است، اما این کاشت درختان، هم به لحاظ تراکم، هم تداوم و رسیدگی به اندازه کافی نبود. از طرف دیگر جنوب تهران به عنوان یکی از مهمترین مناطق رها شد.

در واقع برخلاف ادعای برخی از مدیران شهری تهران مبنی بر کاشت 1200 هکتار درختکاری سالانه، به دلیل عدم نگهداری مناسب اکثر آنها تخریب شده است.