
تعطیلی بازار تاریخی تبریز در تعطیلات نوروزی، فرصتی که هر ساله از دست میرود
بازار تبریز بزرگترین بازار سرپوشیده جهان محسوب میشود و دارای ۵۵۰۰ باب حجره و مغازه، ۳۵ باب سرا، ۲۵ باب تیمچه، ۳۰ باب مسجد، ۲۰ باب راسته، یازده باب دالان، ۹ باب مدرسه دینی و ۵ باب حمام است. این بازار در سال ۱۳۸۹ به عنوان نخستین بازار جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. بازار تبریز یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری تبریز و آذربایجان محسوب میگردد و بسته بودن آن در ایام تعطیلات نوروزی همواره انتقادات زیادی را به همراه داشته است.
با وجود انتقادات صورت گرفته در سالهای گذشته، امسال نیز این بازار باشکوه در ایام تعطیلات نوروزی که یکی از مهمترین فرصتهای گردشگری کشور محسوب میگردد، تعطیل است و این موضوع صدمات زیادی به صنعت گردشگری منطقه وارد میکند. این در حالی است که بر اساس تحقیقات اداره میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان شرقی، بیش از ۷۰ درصد مسافران نوروزی و سایر گردشگران داخلی و خارجی، نخستین تمایل خود برای بازدید از نقاط تاریخی و فرهنگی تبریز را «بازار» این شهر معرفی میکنند.
در سالهای نخست دهه ۱۳۹۰ تصمیمات و تمهیداتی از سوی مقامهای استانی و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی برای باز بودن تمامی واحدهای بازار تبریز اتخاذ شد، اما نتیجهای در پی نداشت. پس از برگزاری رویداد تبریز ۲۰۱۸ که این کلانشهر به عنوان پایتخت کشورهای اسلامی انتخاب شد، قولهای بسیاری از سوی مسئولان برای بازنگری در فعالیت بازار تبریز در ایام تعطیلات نوروزی داده شد که این وعدهها هم محقق نشدند.
رئیس سازمان توسعه گردشگری شهرداری تبریز در مصاحبه با ایرنا، دلیل اصلی تعطیلی بازار این شهر در ایام نوروز را «بی توجهی هیات امنا و اصناف و کسبه بازار تاریخی تبریز» دانست و با انتقاد از رویه نادرست اعضای این هیات، گفت: «این نفرات به جز نقطه نظرات شخصی به هیچ پیشنهاد و نظراتی توجه ندارند.»
محمدرضا عیوضی قراملکی با اشاره به برگزاری نشستهای مشترک و رایزنی و مکاتبات با اعضای هیات امنای بازار تاریخی تبریز، از اینکه این اقدامات تاکنون نتیجه ای در بر نداشته است، ابراز تاسف کرد و افزود: «زور ما به این افراد نمیرسد و لازم است رسانههای گروهی و خبرنگاران در این خصوص ورود جدی داشته باشند تا بلکه برای سال آینده گشایشهایی حاصل شود.»
عیوضی قراملکی ضربه اقتصادی و فرهنگی تعطیلی بازار تبریز در نوروز را بسیار وسیع خواند و با بیان اینکه بازاریان این محل باید به پیشینه محل کسب خود واقف بوده و فراتر از منافع شخصی فکر کنند، گفت: «ادامه این روند آینده این مکان بینظیر را با چالش مواجه کرده و صنعت گردشگری آذربایجان را به مخاطره میاندازد.»
فرشاد رستمی کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری نیز در گفتوگو با ایرنا، «عدم جدیت دستگاههای متولی» در برگزاری نشستها با بازاریان تبریز را عامل بیتوجهی بازاریان و وضعیت موجود معرفی کرد و گفت: «میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان متولی حوزه گردشگری موظف است بازاریان را نسبت به ارزش و اهمیت تعطیلات نوروزی در ابعاد گردشگری و فرصت طلائی این ایام آگاه کند که البته فواید و منافع اقتصادی آن نیز قابل کتمان نیست.»
احمد حمزه زاده، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی نیز در مصاحبه با خبرگزاری مهر، گفت: «بازار تبریز وابسته به نهاد یا سازمان خاصی نیست و کاملاً خصوصی است؛ بنابراین دایر و یا تعطیل بودن مغازهها با تصمیم خود کسبه انجام میشود.» او گفت: «پیش از عید نوروز جلسهای برگزار شد و از کسبه درخواست شد تا جایی که ممکن است مغازهها را تعطیل نکنند که متاسفانه اکثر مغازهداران همچنان به رویه تعطیلی مغازهها ادامه دادند.» حمزه زاده در گفتوگو با ایرنا نیز «سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی و نیز فرمانداری شهرستان تبریز» را دستگاههای پیگیر و متولی فعالیت بازار تاریخی تبریز در نوروز اعلام کرد.
میکائیل نظری از اساتید حوزه گردشگری نیز در گفتوگو با خبرگزاری مهر، تنها راه باز نگه داشتن بازار تبریز را «خواست هیأت امنای بازار» میداند و میگوید: «اگر هماهنگی و تعامل بین بازاریان، میراث فرهنگی و نیروی انتظامی انجام میشد میتوانستیم بازار را باز نگهداریم.» او تاکید میکند: «بازار یک میراث جهانی است و صرفاً برای تبریز و ایران نیست و نگاه شخصی به آن ظلم است و بازدید از بازار تبریز ماسوای بحث خرید است و این امر مهمی است.»
اگر چه هر یک از ادارات دولتی، دیگر ادارات را متولی فعالیت بازار تاریخی تبریز معرفی میکنند اما مطالبهگری و پیگیری شهروندان و رسانهها برای پاسخگو کردن مسئولین و هیأت امنای بازار میتواند در این زمینه راهگشا باشد همانگونه که در روزهای گذشته نیز تحت فشار رسانهها، مسئولین دولتی مجبور شدهاند در این باره موضعگیری کنند.