امامزاده بابا شهدا و شبهه صحت اعتبار آن
تعدد امامزاده‌ها و رشد سریع تعداد مقبره‌های متبرک باعث شده است تا در سال‌های اخیر بسیاری نسبت به صحت اعتبار این مقبره‌ها مشکوک شوند. امامزاده بابا شهدا، واقع در روستای «هویه» از توابع شهرستان فلاورجان، یکی از همین امامزادگان در استان اصفهان است که شبهاتی درباره پیشینه آن به‌وجود آمده است.
سال‌ها پیش، عده‌ای از سکنه فلاورجان که معتقد بودند بابا شهدا صرفا یک عالم یا شیخی در روستای «هویه» بوده است و شاید نسبتی به ائمه نداشته، نامه‌ای به دفاتر مراجع تقلید ارسال کردند و به گفته یکی از نویسندگان این نامه، در این بین دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی در اصفهان، در پاسخ به این نامه نوشت: «طبق فرموده حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی، بر اساس اسناد و شواهد موجود، ساختن بنا بعنوان امامزاده، روی قبری مشهور بنام بابا شهدا در هویه به هیچ وجه جایز نیست. والسلام.»
با وجود این نظر قطعی مکارم شیرازی، توسعه و ساخت بقعه در محل امامزاده باباشهدا با ساخت یک داربست آهنی آغاز شد و ادامه پیدا کرد و مقایسه شواهد موجود، با گزارش تصویری قدیمی از صدا و سیمای اصفهان، نشانگر آن است که ساختمان خشت و گلی و قدیمی این بقعه به ساختمانی با مصالح ساختمانی مدرن تبدیل شده که هیچ گزارش و صورت مالی رسمی و مستندی درباره آن ارائه نشده است.
حضور امامزادگان در شهرها و روستاهای ایران، علاوه بر تاثیرات فرهنگی و سیاسی، تاثیر چشمیگیری در اقتصاد مناطق از تجمیع نذورات مردمی دارد. نذورات مردمی، در بقاع مذهبی، گاهی آنقدر زیاد است که علاوه بر تامین هزینه‌های بازسازی و تعمیر اماکن، در صندوق‌های دولتی و به ویژه ادارات اوقاف هم ذخیره می‌شود.
این مبالغ در حالی خرج امور کم ارتباط با مردم و رفاه آنها می‌شود که بسیاری از مردم شهر و روستاهای ایران، هنوز در محرومیت‌های رفاهی به سر می‌برندد و این نذورات می‌تواند صرف پیشرفت این مناطق و در نهایت جذب توریست و درآمدزایی برای مردم بومی شود.
به عنوان مثالی در همین رابطه، روستای هویه با سابقه تاریخی خود در حوالی اصفهان، پتانسیل تبدیل شدن به یک روستای گردشگری را دارد. این روستا که همواره به کشاورزی و بناهای کبوترخانه‌های خاص خود معروف بود، در سال‌های اخیر با وجود خشکسالی و کم آبی منطقه، بخش قابل توجهی از کشاورزی خود و مشاغل مرتبط به آن را از دست داده و حالا با تمرکز بر احیای کبوترخانه‌ها و تجهیز بخش کشاورزی به امکانات کم مصرف آبی، می‌تواند هزینه‌های معقول و هدفمندی را برای ارتقای شرایط اجتماعی- فرهنگی روستا تخصیص دهد.
روایات متناقض از امامزاده بابا شهدا
سال۹۷، مدیرکل امور فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه در مصاحبه‌ای با سایت شبستان در خصوص سندیت برخی از امامزادگان و بقاع متبرکه گفته بود «بحث سندیت یک کار تحقیقاتی است و همه ما نیز در سازمان اوقاف و امور خیریه می‌دانیم که شجره‌نامه متقنی از بسیاری از ۸ هزار و ۵۰ امامزاده‌ای که در داخل کشور هستند به یادگار نمانده است.»
او همچنین ادعا کرده بود: «خیلی از امامزادگان بر اساس گواهی و شواهد محلی مورد سندیت قرار می‌گیرند. برای نمونه در یک شهر یا دیاری یک بقعه‌ای از گذشته، سینه به سینه مورد تکریم و احترام بوده است. از این رو خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم و در این خصوص از ایشان کسب اجازه کردیم و رهبری نیز فرمودند که «اشتباه است که با مقدسات مردم بازی شود.»»
وی در ادامه افزوده بود: اینکه ما بخواهیم به دنبال این باشیم که فلان بقعه چه سندیتی دارد امر درستی نیست. بسیاری از امامزادگان ما در کنار مردم زندگی می‌کردند اما مردم شجره آنها را نمی‌دانستند و تنها او را به عنوان یک سید علوی یا یک عالم می‌شناختند، به همین منظور وقتی که این افراد فوت می‌شدند یا به شهادت می‌رسیدند مقبره آنها به عنوان یک محل متبرک و مورد تکریم از منظر مردم قرار می‌گرفت.
براساس گزارش آرشیوی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، نسبت امامزاده «بابا شهدا به امام موسی بن جعفر(ع) می‌رسد.» این درحالی است که در گزارشی میدانی از این امامزاده، روایات و داستان‌های دیگری هم از این امامزاده نقل شد.
به گفته یکی از شهروندان، داستان ظهور این امامزاده اینگونه در شهر نقل می‌شود که «تعدادی از امامزادگان از ترس دشمن به این مکان پناه آورده بودند، تعدادی از ظالمین با آنها می‌جنگند و بابا شهدا که نام خود را هم از ترس دشمن مخفی کرده بود، به مبارزه می‌پردازد و در همین محل مدفون می‌شود.»
یکی دیگر از اهالی روستا که از بابت صرف هزینه نادرست نگران بود در گفت و گو با خبرنگار همه‌مون گفت: از دوران کودکی من، این قبر در این مکان قرار داشت و پیرمردان شهر می‌گفتند، بابا شهدا یکی از شیوخ درچه بوده است که بعد از شهید شدن، توسط چند تن از شاگردانش، بابا شهدا لقب گرفت. در عین حال، بعضی از اهالی هم اطلاعی از پیشینه این امامزاده نداشتند، و عده‌ای دیگر با تعصب خاصی نسبت به تقدس این مجموعه برخورد کردند.
امامزاده باباشهدا اصفهان تنها امامزاده مجهول‌الهویه ایران نیست و علاوه بر این، این امامزاده رای منفی یکی از مراجع تقلید مطرح ایران را هم دارد اما با این وجود، عده‌ای هنوز به بازسازی و توسعه بنای آن اصرار دارند، این در حالی است که به نظر می‌رسد خود روستای هویه و مردم آن، در شرایط حساس کنونی، نسبت به این امامزاده مجهول‌الهویه، به ملاحظات مالی بیشتری نیاز دارد.