تداوم مرگ سریالی پلنگ ایرانی؛ یک پلنگ در تنکابن کشته شد
۱۴۰۲در تداوم مرگ سریالی و نگران کننده پلنگ‌ها در ایران، یک پلنگ دیگر در ارتفاعات شهرستان تنکابن استان مازندران کشته شد.
تصاویر لاشه این پلنگ ابتدا در ۱ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ در فضای مجازی منتشر, و با واکنش گسترده دوستداران محیط زیست مواجه شد. پس از بررسی لاشه پلنگ، روز شنبه ۲ اردیبهشت ماه، کورس ربیعی رئیس اداره حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران در گفت‌و‌گو با ایرنا اعلام کرد این حیوان در ۴۸ ساعت گذشته «با اصابت فشنگ چهار پاره» تلف شده است.
کورس ربیعی، افزود: این پلنگ حدود هفت سال سن داشت و در حوالی یکی از دامسراهای ارتفاعات سه هزار تنکابن کشته شده است. او به دامداران توصیه کرد که به محض مشاهده این گونه جانوری، مراتب را به اداره حفاظت محیط زیست منطقه گزارش دهند.
رئیس اداره حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران می‌گوید، تعارض محیط زیست با دامداران، بیشتر در فصل بهار پیش می‌آید که بسیاری از دامداران با کوچ به مناطق کوهستانی، گله‌های دام سنگین و دام سبک مانند بز و گوسفند را به مناطق جنگلی کوچ می‌دهند. پلنگ نیز در زیستگاه طبیعی خود زندگی می‌کند و براساس رفتار طبیعی به دام حمله می‌کند. دامداران هم برای حفاظت دام، پلنگ را مورد حمله قرار می‌دهند.
او گفت طبق مشاهدات دوربین‌های تله‌ای، در مناطق مختلف مازندران وضعیت زیستی پلنگ مطلوب است، اما باید آموزش‌های لازم در حفاظت از محیط زیست به دامداران داده شود.
در چند ماه اخیر، اخبار کشته شدن پلنگ‌ها در ایران مکررا در حال انتشار است که زنگ خطر جدی محسوب می‌شود. فروردین ماه امسال هم یک قلاده پلنگ در منطقه حفاظت شده دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد تلف شد.
پلنگ ایرانی یکی از بزرگ‌ترین گونه‌های پلنگ است که بومی غرب آسیا محسوب می‌شود و در فهرست جانوران در معرض خطر انقراض قرار دارد. به گزارش خبرگزاری مهر، بین ۵۵۰ تا ۸۵۰ قلاده پلنگ در ایران وجود دارد.
با وجود اینکه پلنگ ایرانی در فهرست جانوران «در معرض خطر انقراض» قرار دارد، ولی هنوز در جامعه ایرانی حساسیت جدی برای مطالبه حفظ این گونه ارزشمند ایجاد نشده است. از سوی دیگر سازمان حفاظت محیط زیست نیز اقدامات لازم برای حفاظت از این گونه ارزشمند را انجام نداده است. کارشناسان هشدار می‌دهند در صورت تداوم این روند، وضعیت پلنگ ایرانی نیز به سرنوشت اسفبار یوز پلنگ ایرانی دچار خواهد شد.
به گفته کارشناسان علت اصلی مرگ سریالی پلنگ‌ها در ایران، عمدتاً عوامل انسانی است. این عوامل شامل شکار غیرمجاز، از بین بردن محیط زیست، تغییر کاربری اراضی و تخریب زیستگاه‌های آن‌ها، آتش‌سوزی‌های عمدی و تصادفی، تصادفات با خودروها و جاده سازی‌های نامناسب است. کمبود غذا و تغذیه نامناسب نیز از دلایل مرگ پلنگ است. توسعه راه‌ها در مناطق روستایی، به ویژه در مناطق کوهستانی بدون ارزیابی کامل اثرات زیست محیطی نیز چالش جدی برای بقای جمعیت پلنگ در سراسر کشور است.
تشویق به کاهش شکار غیرمجاز و کمک به رعایت قوانین حفاظت از حیات وحش، توسعه برنامه‌های حفاظت از محیط زیست و زیستگاه‌های پلنگ، بهبود و ساخت جاده‌ها با توجه به شرایط زیست محیطی، تحقیقات علمی و مانیتورینگ پلنگ‌ها برای بهبود حفاظت و مدیریت آن‌ها، از راهکارهای موثر در حفظ این گونه ارزشمند است. همچنین لازم است تفاهم متقابلی بین اداره محیط زیست و پلیس راهنمایی و رانندگی ایجاد شود تا علاوه بر نصب دوربین های کنترل سرعت و گذرگاه حیات وحش، محدودیت‌های سرعت بیشتری در مناطق حفاظت شده و جاده‌هایی که از نزدیک این مناطق عبور می‌کنند اعمال شود.
در این میان، مشارکت مردم محلی در حفاظت از پلنگ‌ها بسیار مهم است. این کار نیز مستلزم برگزاری کارگاه‌های آموزشی زیست محیطی و آگاهی بخشی و ارتقای اطلاعات عمومی جامعه درباره مزایای حفاظت از گوشتخواران بزرگ مانند پلنگ است.