تلف شدن «پیروز» نوک کوه یخ است
راه‌حل طرح
در این شرایط آنچه مهم است تلاش بیشتر گروه‌های حامی حیوانات برای فشار بر مسئولان در جهت تغییر قوانین و استفاده از متخصصان خارجی است. آن هم در شرایطی که تعداد تلفات نشان می‌دهد دانش لازم برای حفظ باغ‌وحش‌ها در ایران کافی نیست.
مشکلات
در حالی که این روزها ضعف مدیریت و عواقب آن در حفظ «پیروز» توجه افکار عمومی را به خود جلب کرده است، نکته قابل توجه آن است که طی سالهای اخیر ده‌ها گونه جانوری دیگر در باغ‌وحش‌ها از بین رفته‌اند. موضوعی که نیازمند تحقیق و بررسی بیشتری در مورد نحوه نگهداری جانوران در باغ وحش‌هاست. در واقع به نظر می‌رسد سوءمدیریت تنها محدود به پرونده «پیروز» نیست.
روزنامه اعتماد در این مورد نوشت: بررسی‌ها نشان می‌دهد که تاکنون دست‌کم 30 بار تلفات حیوانات وحشی از 14 باغ‌وحش، دلفیناریوم و باغ پرندگان ایران خبری شده و شامل مرگ 52 حیوان وحشی و دست‌کم هزار تا 3 هزار پرنده وحشی در دو باغ پرندگان است.
این آمار در حالی منتشر می‌شود که تا به حال رقم دقیقی از تعداد جانوران کشته یا تلف شده در باغ وحش‌ها منتشر نشده است و آمار موجود تنها مربوط به اطلاعاتی است که یا رسانه‌ها منتشر کرده‌اند یا برخی از افراد حاضر به افشای آن شده‌اند. آن هم در شرایطی که افکار عمومی تنها به مرگ حیوانات در حال انقراض واکنش نشان می‌دهد.
نخستین باغ وحش ایران را ناصرالدین شاه با نام «مجمع الوحوش» در خیابان سعدی کنونی ساخت. به نظر می‌رسد از آن زمان تاکنون نحوه نگهداری از حیوانات و نگاه به آنها تغییر چندانی نکرده است.
در همین رابطه، فربد خاکپور، دامپزشک حیات وحش به اعتماد گفت: باغ‌وحش‌های ایران با همان سیاست دوران قاجار اداره می‌شوند و فقط کمی سازه‌ها، جایگاه‌های نگهداری و جیره غذایی حیوانات تغییر کرده و به روز شده است: «حتی اگر ظاهر باغ‌وحش‌ها کمی تغییر کند و از فناوری‌های مدرن‌تر استفاده کنند اما باز هم اساس سیاست‌گذاری، هدف‌گذاری و ذات وجود این باغ‌وحش‌ها سنتی است.
باغ وحش‌ها در همه دنیا با اهداف آموزشی، تحقیقاتی و فرهنگی تاسیس می‌شوند. اما آنچه که طی سالهای اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته، بی‌توجهی مسئولین به اهمیت حفظ و نگهداری جانوران است. موضوعی که بین افکار عمومی اینطور القا می‌کند که حفظ جانوران ارزشمند نیست. موضوعی که در رفتار عمومی مردم با جانوران آشکار می‌شود.
اگرچه طی سالهای اخیر بسیاری از گروه‌های مردمی و سمن‌‌ها تلاش کرده‌اند تا حفاظت از حیوانات را در دستور کار قرار دهند، اما واضح است که بدون تغییر قوانین وحمایت دولتی پیشبرد این هدف دشوار است.
خاکپور در این مورد گفت: «واردات این حیوانات غیربومی هیچ هدف حفاظتی، علمی و فرهنگی را دنبال نمی‌کرد و تلفات همه آنها طی چند سال گواه عدم وجود عملکرد و مدیریت علمی مناسب برای زرافه‌ها از جمله فقدان نظارت دامپزشکی تخصصی آنها بوده است این درحالی است که در باغ‌وحش‌های مدرن دنیا تمام حیوانات وحشی ارزشمند پرونده پزشکی دارند که با معاینات و آزمایشات دوره‌ای وضعیت سلامت و تمام عوارض و بیماری‌ها مشخص شده و تمام داروهایی که مصرف می‌کنند ثبت می‌شود و به همین دلیل مرگ ناگهانی و غافلگیر‌کننده در باغ‌وحش‌های جهان پدیده‌ای کمیاب است در حالی که این قبیل رخدادها در باغ‌وحش‌های ایران به پدیده‌ای عادی بدل شده‌اند.»