حاشیه‌نشینی در اصفهان

حالا این سوال مطرح است که راهکار حل چنین معضلی چه می‌تواند باشد؟

طی سال‌های اخیر که کم‌آبی بحران فزاینده‌ای در اسفهان ایجاد کرده است، بسیاری از کارشناسان محیط زیست معتقدند وجود کارخانه‌های ذوب‌آهن و فولاد در اصفهان که جزء صنایع آب بر هستند، از دلایل عمده کم آبی است. برخی توصیه کردند این صنایع به مناطق دیگری منتقل شوند. فارغ از بحث هزینه این کار، به هر صورت باید در نظر داشت ادامه روند رشد جمعیت در اصفهان شرایط را بحرانی می‌کند و در نهایت باید این صنایع را انتقال داد. صنایعی که انتقال آنها جذابیت اصفهان برای مهاجرت کاهش می‌دهد و همچنین به توزیع ثروت در ایران هم کمک می‌کند. به نظر می‌رسد اصفهان با وجود جذابیت‌های توریستی بسیار، حتی با تکیه بر آن هم می تواند اقتصادی پویا و پررونق داشته باشد.

اصفهان یکی از کلان‌شهرهای ایران است که به دلیل وجود کارخانه‌های بزرگ و وجود جاذبه‌های توریستی، بسیاری برای یافتن شغل به این شهر مهاجرت می‌کنند. اما مشکلات اساسی مانند آب و خدمات شهری باعث شده تا جمعیت کم‌برخوردار برای زندگی حاشیه این شهر را انتخاب کنند. موضوعی که عوارض بسیاری برای جامعه شهری و زندگی شهری اصفهان به همراه داشته است.

با این حال، محمد بناییان معاون شهرسازی و معماری اداره‌کل راه و شهرسازی استان اصفهان با اشاره به اینکه تمامی شهرهای استان اصفهان بافت فرسوده مصوب دارند گفت: در استان اصفهان به دلیل وجود شهرهای جدیدِ فعال با کمترین حاشیه نشینی نسبت به سایر کلان‌شهرها مواجه هستیم.

اگرچه این موضوع تنها مختص اصفهان نیست و سایر شهرهای استان اصفهان هم از موج مهاجرت روستا به شهر بی‌نصیب نمانده‌اند.

بناییان می‌گوید: از ۱۱۴ شهر استان اصفهان بالغ بر ۱۰۰ شهر دارای طرح جامع مصوب هستند و با توجه به ایرادات وارده بر طرح‌های جامع، اداره‌کل راه و شهرسازی استان اصفهان از سال ۱۳۹۶ تهیه طرح‌های تفصیلی را در اولویت کاری قرار داد تا بر این اساس اشکالات طرح‌های جامع در حوزه دقیق‌سازی کاربری‌ها، محدوده‌ شهرها و مواردی که شهرداری‌ها بیان نمودند در آن لحاظ شود و در قالب طرح تفصیلی نتیجه بهتری حاصل شود.

قیمت پایینتر اجاره بها و هزینه پایین‌تر زندگی از دلایل انگیزه به حاشیه نشینی در شهرهاست. در بسیاری از این مناطق برق‌دزدی رایج است و این خود به کاهش هزینه زندگی کمک کرده است. موضوعی که البته با منافع شرکت برق در تضاد است.

با این حال باید در نظر داشت اکثر این مناطق از داشتن شبکه فاضلاب شهری، خدمات شهری مانند کلانتری، درمانگاه، مدرسه، فضای سبز و ... محرومند. حتی این مناطق در طرح‌های توسعه شبکه حمل و نقل هم حضور ندارند.

خبرگزاری‌های داخل ایران به نقل از اداره‌کل راه و شهرسازی اصفهان، جمعیت حاشیه‌نشینان استان اصفهان را ۴۵۰ تا ۵۰۰ هزار نفر اعلام کرده‌اند که۲۲۱ هزار نفر از آن‌ها در ۲ هزار و ۳۸۴ هکتار از مساحت حاشیه شهر اصفهان ساکن هستند.

به عبارت دیگر، اصفهان بیش از ۴۰ درصد این حاشیه‌نشینان را در خود جا داده است و پس از آن، نجف‌آباد ۲۵ درصد، شهرضا حدود ۲۷ درصد در مناطق مختلف و خمینی‌شهر با پراکندگی بین ۳ تا ۱۴ درصد بیشترین حاشیه‌نشینی را در استان به خود اختصاص داده‌اند.