حاشیه‌نشینی؛ معضل کلانشهر مشهد
مشکلات
یعقوبعلی نظری، استاندار خراسان رضوی در مراسم بهره برداری و کلنگ زنی دو طرح شهری در حاشیه شهر مشهد گفت: وجود معتادان متجاهر از معضلات محله منطقه اسماعیل آباد بود که با اقدامات صورت گرفته در یک سال گذشته اقدامات خوبی برای جمع آوری آنها صورت گرفته و مراکز توزیع مواد مخدر نیز در این منطقه با جدیت شناسایی و مهر و موم شده و می‌شود.
او با بیان اینکه زمانی اسماعیل آباد کانون معتادان متجاهر بود اما با اقدامات صورت گرفته توسط ستاد مبارزه با مواد مخدر استان، فرمانداری و شهرداری مشهد و دستگاه های متولی کار جمع آوری و ساماندهی معتادان متجاهر پیشرفت خوبی دارد.
به گزارش ایرنا، حاشیه شهر در شهر مشهد حدود ۱۳ درصد از مساحت این کلانشهر را در بر می‌گیرد و ۳۲ درصد جمعیت مشهد را هم در خود جا داده است. به عبارت دیگر بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از جمعیت سه و نیم میلیون نفری این کلانشهر در ۶۶ پهنه حاشیه شهر مشهد ساکن هستند که ۳۰۰ هزار نفر از این تعداد را مهاجران خارجی تشکیل می‌دهند.
بر اساس آماری جدید در حالی حدود ۴۰ درصد جمعیت کشور در مناطق حاشیه‌ای شهرها سکونت دارند که تنگناهای کلان و پیچیده اقتصادی معیشتی و افزایش نرخ مسکن پدیده اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی حاشیه‌نشینی را وسعت بخشیده و آسیب‌های اجتماعی ناشی از آن را بیشتر کرده است.
به طور کلی حاشیه‌نشینی منجر به معضلات فرهنگی بسیاری می‌شود. با توجه به وجود فقدان سند مالکیت رسمی، محرومیت از خدمات و زیرساختهای شهری در این مناطق، شرایط برای در بروز ناهنجاریهای اجتماعی بسیار مساعد است.
سال گذشته بر اساس مصوبه ستاد ملی بازآفرینی شهری، ۴۰ هزار میلیارد ریال برای ساماندهی حاشیه شهر مشهد اختصاص یافت.
استاندار خراسان رضوی با اذعان به اینکه در حاشیه شهر، مشکلات متعددی اعم از بهداشتی، درمانی، آموزشی و زیرساختی وجود دارد، افزود: تمام دستگاه‌های اجرایی برای حل این مشکلات باید پای کار باشند و موانع اجرایی در این خصوص باید رفع شود.
شعار رفع موانع اجرایی موضوع جدیدی نیست. با توجه به اینکه بودجه آن هم موجود است، انتظار می‌رود این معضل سریعتر حل شود.
تمرکز امکانات در کلان‌شهرها و بی توجهی مسئولان به شهرهای کوچک و حاشیه کشور باعث شده تا بسیاری از افراد به دلایل مختلف از جمله بی‌کاری، نبود امکانات درمانی و تحصیلی و خدمات شهری، به حاشیه شهرها مهاجرت کنند. همین موضع به افزایش بار جمعیتی شهرها منجر می‌شود و با توجه به محدودیت توان مدیریت شهری در این مناطق، هر ساله به معضلات کلان‌شهرها اضافه می‌کند.
به نظر می‌رسد باید به این مشکل ریشه‌ای نگاه کرد و با یک برنامه مدون شهرهای کوچک را به مرکز اشتغال تبدیل کرد و امتیازاتی برای کسانی که حاضر به مهاجرت معکوس می‌شوند در نظر گرفت.