سم پاشی بر سر مردم با گاز متان

صفحه رسمی «ناسا» با انتشار گزارشی از مناطق انتشار گاز متان در کره زمین، جنوب تهران را به عنوان یکی از سه نقطه اصلی تولید این گاز آلاینده بسیار مخرب معرفی کرده است؛ جایی از تهران که «زباله‌های تولید شده در شهر تهران، در آن جا انباشت و بازیافت می‌شود».

این مرکز دپوی زباله در جنوب تهران به سایت آرادکوه شناخته می‎‌شود و متعلق به شهرداری تهران است. به گفته مسئولان شهری این مجموعه، از ۶۰ سال قبل به دفع زباله روزانه شهروندان تهرانی اختصاص یافته است و به دلیل حجم بالای دفع، حداکثر تا ۱۰ سال آینده باید این سایت تعطیل شود، چون ظرفیت بسیاری ازبخش‌های آن رو به پایان است.

شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، هوای پایتخت را دو روز بعد از انتشار گزارش ناسا در حالی اعلام کرد که در گزارش این واحد تخصصی هیچ اشاره‌ای درباره آلاینده متان به عنوان یکی از آلاینده‌های هوای پایتخت وجود نداشت.

به دنبال انتشار گزارش ناسا حسین حیدریان، معاون پردازش و دفع سازمان پسماند شهرداری تهران در گفتگو با «فرارو» با تکذیب ایجاد ابر متان به دلیل دپوی زباله در جنوب تهران گفت: «ابرمتان مشاهده شده قطعا مربوط به مجموعه آرادکوه نیست و فعالیت‌های این مجموعه چنین ابری را ایجاد نکرده است.» تکذیب شهرداری تهران درباره ارتباط دپوی زباله‌ها با انتشار گاز متان در حالی است که سال گذشته و در اولین هفته آبان‌ماه، علی سلاجقه؛ رییس سازمان حفاظت محیط زیست در بازدید از سایت ۱۲۰۰ هکتاری آرادکوه، که بزرگ‌ترین سایت بازیافت زباله خاورمیانه محسوب می‌شود اعلام کرد، روزانه ۵۲۰۰ تن زباله با ۶۴ درصد رطوبت از سراسر تهران وارد سایت آرادکوه می‌شود.

عزیزی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند تهران در خصوص انتشار این گزارش ناسا اعلام کرد: این موضوع صرفاً در حد یک گزارش خبری منتشر شده است و پرسش ما از دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران و محیط زیست تهران با این پاسخ مواجه شد که هنوز به صورت مکتوب از دستگاه‌های بالا دستی در این خصوص چیزی منتشر نشده و این مسئله تنها در حد یک خبر است که نیاز به بررسی دارد.

اثرات گاز متان

متان، ترکیبی از کربن و هیدروژن، عنصر اصلی گاز طبیعی مورد استفاده در منازل و مصارف صنعتی است که نوعی از گازهای گلخانه‌ای محسوب می‌شود و علاوه بر سوخت‌های فسیلی، مصرف کود حیوانی در بخش کشاورزی، بخار حاصل از تجزیه لاشه جانداران، دفن و دفع پساب خانگی و صنعتی تصفیه نشده هم از کانون‌های تولید این گاز گلخانه‌ای است.

سازمان جهانی هواشناسی، در آخرین گزارش خود هشدار داد که در سال ۲۰۲۱، میزان انتشار دی‌اکسیدکربن، متان و نیتروز اکسید NO۲ که از گازهای گلخانه‌ای مخرب به شمار می‌روند، به بالاترین حد خود از سال ۱۹۸۴ تاکنون رسیده است.

عوارض قرار گرفتن افراد در معرض گاز متان یا مسمومیت با آن، طیف وسیعی از اثرات طولانی مدت از جمله مشکلات قلبی عروقی، تنفسی ، عصبی، صرع، ذات الریه، مشکلات قلبی، از دست دادن حافظه و افسردگی را در بردارد.

راه‌ حل‌ها

مرکز دفع پسماند آراد کوه بیش از نیم قرن است که در حاشیه شهر تهران قرار دارد و اکنون به یکی از معضلات زیست محیطی استان تهران تبدیل شده، و جابه جایی آن، محل اختلاف اداره کل محیط زیست و شهرداری تهران است. این مرکز دفع پسماند به عنوان یکی از کانون‌های اصلی انتشار بوی نامطبوع در مسیر «فرودگاه بین المللی امام خمینی» شناخته می‌شود. سال‌هاست که بوی بد، امان مردم جنوب تهران و شهرک‌هایی مانند واوان، اسلامشهر، فرودگاه امام و… را بریده است و منشاء این بوی بد از آرادکوه و مخزن دپوی زباله است. شهردارها و اعضای شورای شهر تهران در دوره‌های مختلف فقط در این رابطه وعده بی‌سرانجام دادند، وعده‌هایی که به عمر چهارساله مدیریت‌شان قد نمی‌کشد. رفع این مشکل از جنوب تهران یک راه حل ساده دارد، که در کشورهایی که با این بحران مواجه هستند مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما متاسفانه بودجه‌های شهرداری به علت سومدیریت در جای دیگر هزینه می‌شود.

به‌عنوان مثال در شهر زوریخ با ۵۰۰ هزار نفر جمعیت که بزرگترین شهر سوییس است، مسئولان شهرداری یک زباله سوز زیبا و به شکل کوزه در وسط شهر قرار داده‌اند و با سوزاندن زباله‌ها، گرمایش ۱۰ هزار خانه را تامین می‌کنند. همچنین با سوختن زباله‌ها در این شهر بخشی از آب گرم خانه‌ها نیز تامین می‎‌شود. با تعبیه دستگاه زباله سوز کل مساله متان، بوی بد و مشکلات محیط زیستی آرادکوه، برطرف می‌شود اما شهرداری تهران برای مقابله با این بحران شهری هیچ بودجه‌ای را در نظر نگرفته است.