«ثبت ملی آب بندان‌های بابلسر به عنوان «تالاب نیلوفر
دو آب بندان در دو روستای «رودبست» و «اجاک‌سر» از توابع بخش مرکزی شهرستان بابلسر در استان مازندران، به ثبت ملی ایران رسید. این دو آب بندان، به عنوان «تالاب نیلوفر» در ردیف ۱۰۵۸ و ۱۰۵۹ در فهرست میراث طبیعی ملی ایران جای گرفتند و از این پس، دولت ایران، در قبال حفظ و حراست این میراث طبیعی ملی مسئول است.
به طور کلی بابلسر در بخش جلگه‌ای و در موقعیت ساحلی دریای خزر یا کاسپین ایران قرار دارد و آبگیر و برکه‌های فراوانی در حجم و مساحت‌های مختلف در آن پدید آمده است. آب بندان دو روستای رودبست و اجاک سر هرکدام به مساحت‌ها ۴۰۰ و ۵۲ هکتاری، یکی از این منابع آبی هستند که علاوه بر تامین آب بخش کشاورزی، اکوسیستمی مهم و منحصر به خود دارند.
آب بندان‌ها که در جذب روان آب و بارندگی‌های پاییزی نقش دارند، سازه‌های سنتی تامین آب کشاورزی مازندران هستند و با هدف تامین آب زراعی برای شالیزارها ایجاد شده است، به این منظور به ازای هر هکتار آب‌بندان حدود پنج هکتار اراضی شالیکاری، مشروب می‌شود.
این آب بندان‌ها که بر اساس آمار رسمی، مساحت ۱۸ هزار هکتار در مازندران را اشغال کرده‌اند، یکی از بهترین زیستگاه‌های ایران، برای پرندگان مهاجر در پاییز و زمستان را هم ایجاد کرده است، چنانچه بنابر سرشماری‌های انجام شده توسط اداره حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران، مناطق پر آب و مساعد مازندران، همه ساله میزبان بیش از ۱۲۰ گونه پرنده مهاجر بوده است.
دو آب‌بندان رودبست و اجاک‌سر که در نزدیکی یکدیگر و در شهرستان بابلسر، در زمره تالاب نیلوفر آبی قرار گرفته‌اند، علاوه بر اینکه در فصول سرد سال، بهترین مقصد برای پرندگان مهاجر هستند در فصل گرم هم بستر مساعدی برای رویش گل‌های نیلوفر آبی به حساب می‌آیند؛ گل نیلوفر که به عنوان محصول آب‌ها و خورشید هم شناخته می‌شود، تنها گل روییده در مرداب‌های ساکن و خاموش است که برگ‌هایش به سمت نور خورشید باز می‌شود. این گل همان «گل ۱۲ پر» است که در کتیبه‌های باستان ایران هم منقوش شده و یکی از نشان‌های تاریخی باستانی ایران و مظهر پیدایش معنوی و جاودانگی است.
اهمیت ثبت ملی آثار طبیعی
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مازندران: ۲ آب بندان مذکور، از جمله مکان‌هایی هستند که بدلیل نزدیکی به محیط شهری، در معرض خطر تخریب توسط افراد قرار داشتند که با ثبت آن، بخش بیشتری از این مشکلات برطرف خواهد شد.
کمبود نیروهای پایش در ادارات محیط زیست ایران و قوانین ضعیف حمایت از محیطبانان، عواملی هستند که حفظ و حراست از این مناطق محیط زیستی توسط ادارات و نهادهای متولی را دشوار کرده است و حالا با ثبت‌های ملی این آثار طبیعی و آشنایی مردم با اهمیت مناطق ثبت شده، این کمبودها، تا حدودی جبران خواهد شد.
مواردی از تهدیدهای شهری برای آب‌بندان‌های رودبست و اجاک‌سر و چند آبگیر و تالاب دیگر در شهرهای ساحلی دریای خزر، شکار، عدم لایروبی و ساخت و ساز در حریم این مناطق طبیعی است، که با حساسیت ایجاد شده در اثر ثبت ملی این دو آب‌بندان، انتظار می‌رود شکار در اطراف این آب بندان‌ها محدود، برنامه‌ای برای لایروبی منظم ورودی‌های آب‌بندان مقرر، و ساخت و سازها در حریم خطرناک آنها ممنوع شود.
ثبت آثار طبیعی در فهرست ملی، در شرایط بغرنج کنونی محیط زیست ایران، از این جهت که توجهات ملی به حفظ بقایای اکولوژیک کشور معطوف شود، حائز اهمیت است.
در چند دهه اخیر بسیاری از زیر ساخت‌های طبیعی ایران به خصوص منابع آبی، با مدیریت ناکارآمد و دستکاری‌های نابجا در طبیعت به قصد توسعه‌های ناپایدار از بین رفته است. در شرایطی که بسیاری از متخصصین، ایران را در «وضعیت قرمز» آب برآورد می‌کنند، لازم است تا با یادآوری و ثبت آثاری همچون تالاب نیلوفر بابلسر، از تخریب این منابع در اثر تصمیم‌گیری‌های نامناسب ملی جلوگیری به عمل آید.
چنین ثبت‌هایی در فهرست آثار طبیعی ملی ایران، نقش تعیین کننده‌ای در تصمیم‌گیری‌های پیش روی ایران دارد؛ به سبب ثبت ملی، نهادهایی که مسئول مراقبت از آثار طبیعی هستند، با اعتراض به طرح‌های سطحی و بدون پشتوانه محیط زیستی، نقشی قوی در پیشگیری از تکرار اشتباهات محیط زیستی خواهند داشت، به عنوان مثال، ثبت این دو آب بندان باعث می‌شود تا در طرح‌های توسعه شهر و روستا، نظارت‌های ملی مانع از صدور جواز ساخت در حاشیه‌های آب بندان شود.