نفس تالاب پته خور نمین به شماره افتاد
تالاب‌ها محل اتصال خشکی و آب، و زیستگاه بخشی از غنی‌ترین تنوع زیستی روی زمین هستند. این اکوسیستم‌ها به اندازه هر عضو دیگر طبیعت، در سلامت و حفظ تعادل کره زمین نقش حیاتی دارند. مهمترین کارکرد آنها پشتیبانی از تنوع عظیمی از جانوران و گیاهانی که در این زیستگاه منحصر به فرد زیست می‌کنند و در صورت نبود تالاب‌ها منقرض می‌شوند. حفاظت انسان‌ها از عواقب فاجعه بار سیل‌ها و طوفان‌ها از دیگر کارکردهای تالاب‌ها است.
با توجه به اهمیت حیاتی تالاب‌ها، دوم فوریه سال ۱۹۷۱، قرارداد بین‌المللی «کنوانسیون بین‌المللی رامسر» به منظور حفاظت از تالاب‌های جهان در شهر رامسر استان مازندران منعقد شد و این روز به نام «روز جهانی تالاب‌ها» ثبت شد. تاکنون ۲۴۱۴ تالاب نقاط مختلف جهان در این کنوانسیون به ثبت رسیده‌اند.
تالاب پته‌خور شهرستان نمین نیز یکی از مهمترین تالاب‌های استان اردبیل و زیستگاه پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی است. این تالاب که در نزدیکی روستای پته‌خور قرار دارد، به صورت تالاب سیلابی و رودخانه‌ای بوده که از سرریز شدن آب رودخانه قره سو شکل می‌گیرد. تالاب پته‌خور در سال ۹۸، از طرف اداره کل محیط زیست استان اردبیل به عنوان یکی از ۷ سایت گردشگری حیات وحش و پرنده نگری این استان معرفی شد.
وجود چمنزارهای نسبتاً وسیع و متراکم، تنوع موجودات زنده گیاهی و جانوری و تولیدات زنجیره غذایی در آن، این تالاب را به زیستگاه و پناهگاه بسیار مساعد برای انواع جانوران، تبدیل کرده است. تالاب پته‌خور علاوه بر سایت استراحتگاهی درنای سیبری، سالانه پذیرای ده‌ها گونه دیگر از پرندگان مهاجر و نادر است. این تالاب همچنین مانند یک مخزن سیلاب و آبهای فصلی عمل می‌کند و در طول فصول خشک، با آزاد کردن آب ذخیره شده خود، شروع خشکسالی را به تأخیر می‌اندازند. علاوه بر این، تالاب پته‌خور یکی از پتانسیل‌های اکوتوریستی استان اردبیل به شمار می‌رود.
اما اکنون خطر خشک شدن و آلودگی پساب‌های شهرک صنعتی نمین، حیات این تالاب را به مخاطره انداخته است. خبرگزاری رکنا، ۱۱ تیرماه ۱۴۰۲، از پدید آمدن لکه‌های شنزاری جدید در اطراف این تالاب و فرونشست زمین در این منطقه خبر داد و نوشت: «این لکه‌ها که بزرگترین آنها در ابعادی حدود ۳ تا ۷ متر نیز مشاهده شده است، در صورت عدم جلوگیری از این پدیده می‌تواند در آینده به یکی از کانون‌های گرد و غبار در این منطقه تبدیل شود.»
رکنا به نقل از کارشناسان خاک و محیط زیست نوشت: «فرونشست و بیابان‌زایی به این دلیل در این منطقه رخ داده است که حجم برداشت‌ها از آبهای زیرزمینی در طی سالهای اخیر بسیار بیشتر از میزان جذب آب در این منطقه بوده است و این، در ابعاد گسترده و مدت زمان بسیار باعث شده تا میزان جذب آب در حدی نباشد که رطوبت خاک در فاصله کمتر از ۵۰۰ متر را در این منطقه تامین کند.»
اما علی اکبری‌سولا، رئیس اداره منابع آب شهرستان نمین ۲۷ تیرماه ۱۴۰۲، در مصاحبه با مهر، ادعا کرد: «چاه‌های غیر مجاز محدوده شهرک صنعتی نمین ارتباطی به تالاب پته‌خور ندارند.» او گفت: «با این حال یک مورد از چاه‌های غیر مجاز پلمپ شده است و حکم پلمپ دو مورد از چاه‌های غیر مجاز را از دادگاه گرفته‌ایم که در آینده اجرایی می‌شود.»
تخلیه پساب‌های شهرک صنعتی نمین به پته‌خور نیز از دیگر تهدیدات این تالاب محسوب می‌شود. به نوشته رکنا، این کار «باعث مرگ بسیاری از آبزیان و حتی پرنده های مهاجر آبزی و کنار آبزی در این منطقه شده است.»
توحید رزمی، مدیر واحد ایمنی و بهداشت شرکت شهرک‌های صنعتی استان اردبیل ۲۷ تیرماه ۱۴۰۲، در مصاحبه با مهر، «تعدادی از واحدهای شهرک صنعتی» را در این رابطه مقصر معرفی کرد. به گفته وی، شهرک صنعتی دارای سیستم تصفیه خانه مرکزی است اما تعدادی از واحدها به دلیل اینکه «فاضلاب استانداردی» ندارند و «پیش تصفیه» انجام نمی‌دهند، به این سیستم متصل نیستند و برای راه‌اندازی پیش تصفیه خانه در این واحدها «تسهیلات ارزان قیمت» در نظر گرفته شده است.
مدیر واحد ایمنی و بهداشت شرکت شهرک‌های صنعتی استان اردبیل همچنین با این وعده که فاز دوم تصفیه خانه شهرک صنعتی نمین تا ۲ ماه آینده به بهره‌برداری خواهد رسید، گفت: «با راه‌اندازی این واحد شاهد رفع مشکل فاضلاب تالاب پته‌خور خواهیم بود.»
احیای حقابه زیست محیطی، چاره فوری مرگ تالاب
-پیشتر در خردادماه ۱۳۹۴ رضا موسوی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اردبیل، تاکید کرده بود «باید برای احیای این تالاب، احیای حقابه زیست محیطی آن در اولویت باشد و مسیرها و آبراهه‌هایی که در گذشته برای این تالاب وجود داشته در حال حاضر نیز باز شده و شرایط لازم برای منتفع و سیراب شدن این تالاب از این مسیرهای فراهم شده و آب وارد تالاب شود.»
-مدیریت بهینه آب از طریق ارتقاء زیرساخت‌های کشاورزی و افزایش کارایی سیستم‌های آبیاری کشاورزان حاشیه رودخانه قره سو و همچنین ترویج فرهنگ صرفه جویی در مصرف آب و برخورد با برداشت غیرقانونی آب توسط کشاورزان از دیگر اقدامات مورد نیاز در این زمینه هستند.
از آن سو به گفته فعالان محیط زیست، ممانعت از تخلیه پساب‌های شهرک صنعتی نمین به تالاب پته خور که مستلزم راه‌اندازی هر چه سریع‌تر واحدهای «پیش تصفیه» در تمام کارخانجات شهرک صنعتی نمین، همچنین راه‌اندازی فاز دوم تصفیه خانه این شهرک صنعتی است، از دیگر اقداماتی است که به گفته فعالان محیط زیست مسئولان محلی هر چه زودتر باید در دستور کار قرار دهند.