دستفروشی در میانه بحران گرانی
مشکلات
هر سال با فرا رسیدن نوروز ایرانی‌ها در سراسر کشور بنا به سنت‌های قدیمی در صدد خرید نیازهای شب عید، لباس نو و .. می‌پردازند. با این حال مشکلات عمیق اقتصادی فروشگاه‌ها را تنها به محلی برای قدم زدن تبدیل کرده است. در این میان دستفروش‌ها این فرصت را دارند تا با قیمت‌های ارزان‌تر مشتریان سرخورده مغازه‌ها را جذب کنند.
تقابل دستفروشان با شهرداری‌ها موضوع جدیدی نیست. بر اساس قانون شهرداری‌ها موظف هستند تا جلوی سد معبر را بگیرند و از آنجا که دستفروشان عموما در پیاده‌روها و محل گذر مردم بساط خود را پهن می‌کنند، این چالش همیشه وجود دارد. گاهی بساطشان توقیف می شود و گاهی حتی خودشان هم در صورت مقاومت، بازداشت می‌شوند.
گاهی انتشار ویدئوهایی از برخورد خشن ماموران شهرداری با این دستفروشان احساسات عمومی را جریحه‌دار می‌کند. اما باید در نظر داشت دستفروشی مشکلاتی هم برای کسبه ایجاد می‌کند. کاسبانی که مالیات، اجازه و هزینه‌های مختلفی پرداخت می‌کنند ناچارند تا قیمتی متناسب با هزینه‌های خود بر اجناس خود بگذارند. اما دستفروشان که از این هزینه‌ها معاف هستند، با قیمتی پایین‌تر مشتریان را جذب می‌کنند. به عبارت دیگر کسبه از اقدامات شهرداری استقبال می‌کنند.
اما امسال در شرایطی که ایران دچار بحران اقتصادی است، بازار دستفروشان سکه است و شهرداری هم در دوراهی تقابل با آنها یا اجازه اینکه مردم به کالای ارزان دسترسی داشته باشند، مانده است.
روزنامه هم میهن که در این زمینه گزارشی تهیه کرده است، می‌نویسد: «خانم اصلا شبیه شب عید نیست. روز بیای، شب بیای، بازار همین شکلیه.» بوتیک‌دار پاساژ کویتی‌ها پسر جوانی است که حواسش به تمام مشتری‌هایی که ویترینش را نظاره می‌کنند، هست. «سبز پررنگش رو هم داریم، کرمش هم هست، من جای شما بودم اگه کفش می‌خواستم می‌گرفتم، با این قیمت نمی‌تونید کفش خوب پیدا کنید، قیمتا دوباره میره بالا. بپوشید برش می‌دارید.» فروشنده از کفش یک میلیون و ۹۰۰هزار تومانی صحبت می‌کند. کتانی‌های تختی که توی ویترین اغلب مغازه‌های پاساژ کویتی‌ها خودنمایی می‌کند و قیمت آن از بین یک میلیون و۸۰۰هزار تومان تا دو میلیون و ۳۰۰هزارتومان در نوسان است.
اما فعاایت دستفروشان فعلا آزاد است. مثلا سخنگوی شورای شهر تهران گفت که ساماندهی دستفروشان تئاتر شهر به بعد از عید موکول شده است. در یک سمت پیاده‌روهای میدان ولیعصر لباس و کفش و وسایل تزئینی و حتی آجیل‌های شب عید چیده شده است. بازار دستفروشان اما روزهای متفاوتی را تجربه می‌کند. بعضی از رونق کاسبی‌شان می‌گویند و برخی دیگر نه. یک دستفروش که در تئاتر شهر بساط می‌کند، می‌گوید: «قبلا فاصله جدی بود میان کسانی که از دستفروش خرید می‌کردند و از پاساژ، اما اکنون این فاصله کم شده و این رکود در بازار دستفروشان هم هست. به علاوه اینکه بعضی دستفروشان نمی‌توانند بسیاری از وسایل را بخرند مثلا قبلا پیراهن مردانه را 100هزار تومن می‌خریدند اما الان باید 400 و 500 هزار تومن بخرند، همین باعث شده تا خیلی از کالاها اصلا به بساط دستفروشان نرسد.»
تصمیم شهرداری برای آزاد گذاشتن موقتی دستفروشان حکایت از آن دارد که قدرت خرید پایین مردم باعث شده تا حتی قوانین هم تعلیق شوند. در واقع قدرت قانونی دولت و نهادهای رسمی نیز به طور مستقیم به توان اقتصادی مردم وابسته است.