پشیمانی از تسخیر سفارت آمریکا

امروز 13 آبان 1401 است. سالگرد روزی که دانشجویان موسوم به خط امان سفارت ایالات متحده در تهران را تسخیر کردند. از آن روز به بعد جمهوری اسلامی هر ساله این روز را با شادی و شور گرامی می دارد. اما پس از گذشت بیش از چهار دهه، بسیاری از آن دانشجویان، امروز پشیمانند.

دلایل این پشیمانی ها را بسیاری از همین افراد صریح یا غیر مستقیم اعلام کرده اند.

ایران در حالی به نبرد ابر قدرت دنیا رفت که به لحاظ اقتصادی، سیاسی، نظامی، علمی، تکنولوژی و... توانایی این رو به رویی را نداشت. هزینه ای که طی چهار دهه گذشته به مردم ایران تحمیل شده گواه آن است که حاکمان ایران همچنان بر کاری پافشاری می کنند که نتیجه آن را دیده اند. به عبارت دیگر به نظر می رسد آنها قصد ندارند تجربه ها را استفاده کنند.

اما آن دانشجویانی که روزی خودشان بر اساس شور و هیجان جوانی از دیوار سفارت بالا رفتند، امروز با نقد گذشته خود ابراز پشیمانی می کنند.

ابراهیم اصغرزاده یکی از آنهاست. او در مناظره‌ای که با «حسین الله‌کرم» در حزب اسلامی کار داشت، گفت که بنده از اشغال سفارت آمریکا عذرخواهی می‌کنم؛ ما یک عمر برای عدالت سینه زدیم، اما اشتباه کردیم چرا که متوجه شدیم با آزادی می‌توان به بهشت رفت.

«باری روزن»، افسر مطبوعاتی سفارت آمریکا در زمان گروگان‌گیری پس از اینکه با عباس عبدی در پاریس دیدار کرد، اینطور گفت: «من سال ۱۹۹۸ در پاریس با یکی از دانشجویان رده بالای خط امام ملاقات کردم. او عباس عبدی بود. هنگامی که کار‌های بسیاری بود که ما می‌توانستیم با هم انجام دهیم او از من، همسرم و دخترم که در آن دیدار همراه من بودند، عذرخواهی کرد. او گفت وقتی به عقب نگاه می‌کند، گروگان‌گیری را اشتباه می‌پندارد و متاسف بود که بخشی از آن است. بله، آقای عبدی حقیقتا یک انسان است.»

حاتم قادری و جواد مظفر دو دانشجوی آن زمان دانشگاه ملی هم پس از اینکه روح الله خمینی تسخیر را تایید کرد، سفارت را ترک کردند و این اقدام را اشتباه دانستند. پس از آنها هم چندین دانشجوی دیگر از کار خود پشیمان شدند و سفارت را ترک کردند.

به جز اینها چندین نفر دیگر هم به اشکال غیر مستقیم از عملکرد خود ابراز پشیمانی کردند و حتی فرزندان خود را برای تحصیل راهی آمریکا کردند.

اما فارغ از مسئله پشیمانی، نتیجه اقدامی که چهار دهه پیش چند جوان هیجان زده انجام دادند را چندین نسل پرداخت کرده است. همین موضوع باید کافی باشد تا یک سیاستمدار واقع گرا و منطقی تصمیمی دیگر بگیرد. اما در برای حاکمان ایران بر همان پاشنه می چرخد.

یکی از دلایلی که امروز جوانان ایرانی در خیابانها علیه جمهوری اسلامی و رهبر آن سر می دهند، همین انزوای بین المللی باشد. آنها خواهان یک زندگی عادی هستند. خواهان گذرنامه ای معتبر هستند تا بتوانند بدون نگرانی سفر کنند و باز به کشور خودشان بازگردند. اینها موضوعاتی است که با روند فعلی جمهوری اسلامی تحقق پذیر نیست.

حکومت ایران نشان داده که نه تنها از تسخیر سفارت پشیمان نیست، بلکه همان الگو را در موارد دیگری مثل حمله به سفارت عربستان و بریتانیا تکرار کرده است. از قضا افراد حمله کننده توانسته اند به مدارج بالای مدیریتی هم دست یابند.