آرامگاه سعدی در آستانه تخریب

در شرایطی که این روزها اخبار تخریب آثار باستانی در نقاط مختلف ایران نگرانی ایرانی‌ها را به دنبال داشته است، گفته می‌شود آرامگاه سعدی در شیراز هم در آستانه تخریب قرار دارد.

محمدتقی قلعه نویی معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی فارس در این باره گفت: طرح مقاوم‌سازی و تقویت سازه آرامگاه توسط مشاور طرف قرارداد اداره کل تهیه شده و پیگیری‌های لازم در خصوص درخواست اعتبار به منظور شروع عملیات صورت گرفته که پس از تخصیص اقدامات اجرایی بر اساس طرح مذکور به‌زودی انجام خواهد پذیرفت.

آرامگاه سعدی محلی است بسیاری از ایران دوستان وعلاقمندان به تاریخ و ادبیات ایران نسبت به آن توجه ویژه‌ای دارند. این مکان که در کنار باغ دلگشا و در دامنه کوه در شمال شرق شیراز قرار دارد، یکی از مراکز بازدید گردشگران است.

آرامگاه سعدی نخستین بار در دوران هلاکوخان و ۶۰ سال پس از درگذشت او ساخته شد اما در طول زمان چند باری تخریب و بازسازی شد. با این حال در زمان کریمخان زند و به دستور وی آرامگاه وی مجددا ساخته شد. بنای این سازه تا زمان پهلوی پا بر جا بود تا اینکه در این زمان به دستور علی‌اصغر حکمت، رئیس وقت انجمن آثار ملی کشور ساخته شد.

طرح ورودی سعدیه را «آندره گدار» فرانسوی انجام داد و در سال ۱۳۲۹ کل بنا توسط محسن فروغی، فرزند محمد علی فروغی طراحی و در نهایت در سال ۱۳۳۰ اجرا شد.

آرامگاه سعدی شیرازی در تاریخ ۲۰ آبان ۱۳۵۳ در انجمن آثار ملی ایران به ثبت رسید.

گفته می‌شود این مکان در زمان حیات سعدی محل زندگی او بوده که پس از درگذشت وی، به آرامگاهش تبدیل می شود.

به گزارش ایرنا، معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی فارس در این باره گفت: طرح مقاوم‌سازی و تقویت سازه آرامگاه توسط مشاور طرف قرارداد اداره کل تهیه شده و پیگیری‌های لازم در خصوص درخواست اعتبار به منظور شروع عملیات صورت گرفته که پس از تخصیص اقدامات اجرایی بر اساس طرح مذکور به‌زودی انجام خواهد پذیرفت.

او افزود: مرمت و بازسازی بناهای تاریخی از اهمیت خاصی برخوردار است چرا که این امر به حفظ تاریخ، هویت و فرهنگ استان کمک می‌کند. همچنین رفاه و آسایش را برای بخشی از جامعه که به آنها علاقمند هستند فراهم می‌کند. در حقیقت مرمت، احیا و مراقبت از آثار تاریخی و تمدنی جزو ضرورت‌های فرهنگی و سرمایه‌گذاری در این حوزه است و این اقدام نیاز مبرم جامعه امروز و پشتوانه‌سازی برای نسل فردا است.

با این حال خبرگزاری ایسنا با انتشار تصاویری از دیوارهای در حال تخریب آرامگاه سعدی، نسبت به خطر ویرانی بنا هشدار داد و نوشت: سازه آرامگاه شیخ اجل، سعدی شیرازی، که هم به لحاظ قدمت، هم از نگاه معماری، واجد ارزش‌ بوده و یکی از مهمترین جذابیت‌های گردشگری ایران به شمار می‌رود؛ به شدت نیازمند مرمت و بهسازی است، اگر نه شاهد ویرانی حداقل بخشی از آن خواهیم بود.

آرامگاه سعدی به جز ارزش معماری و باستانی، ارزش فرهنگی فراوانی دارد. سعدی یکی از مشهورترین شعرای ایرانی است که طی قرن‌ها مورد توجه و افتخار ایرانیان بوده است. بسیاری از گفته‌ها و اشعار او به عنوان ضرب‌المثل بین مردم رایج شده و خواندن آن در میان کسانی که به ادبیات فارسی علاقمند هستند، مورد اهتمام قرار می‌گیرد.

اما وجود همین آرامگاه باعث شد تا تصاویر آن در سراسر جهان منتشر شود و بسیاری از مردم جهان بدون اطلاع از ادبیات فارسی، تنها برای بازدید از سعدیه به شیراز بروند و همین بازدیدها زمینه آشنایی خارجی‌ها با سعدی و ادبیات فارسی را فراهم کرد.

چندی پیش خبر تخریب بافت تاریخی شیراز به بهانه گسترش صحن حرم شاهچراغ باعث واکنش‌های گسترده‌ای شد. حالا این سوال مطرح است که چرا مسئولان شهر شیراز، آثار باستانی این شهر را به عنوان مهمترین شهر باستانی ایران نادیده می‌گیرند؟

انتشار تصاویر تخریب آرامگاه سعدی و واکنش افکار عمومی به آن باعث شد تا مسئولان نسبت به آن واکنش نشان دهند. به عبارت دیگر، در شرایطی که وزارت گردشگری بی توجه به آثار باستانی ایران پیگیر حفظ آن نیست، این رسانه‌ها و مردم هستند که می‌توانند با این قبیل اقدامات فشارها را برای حفظ آثار باستانی فراهم کنند. آثاری که نگهداری آنها شرایط ویژه و بودجه نیاز دارد. از سوی دیگر باید تلاش کرد تا شیراز به عنوان مهمترین شهر تاریخی ایران، تحت مدیریت کسانی قرار بگیرد که دغدغه آثار باستانی دارند.