اسکوتر جایگزین خودروی شخصی

تهران به عنوان پایتخت ایران بزرگترین شهر کشور است. برآورد می‌شود بیش از 10 میلیون نفر در این شهر زندگی کنند که البته در روزهای کاری و با احتساب ورود ساکنان شهرهای اطراف، جمعیت تهران به حدود 15 میلیون نفر هم می‌رسد. با توجه به اینکه پایتخت مرکز سیاسی و تجاری کشور هم محسوب می‌شود، بسیاری از مراجعات برای حل و فصل امور اداری و تجاری در نهایت به تهران ختم می‌شود. موضوعی که نیازمند جا به جایی زیادی است. این در حالی است که بخش قابل توجهی از حمل و نقل در تهران توسط خوروهای شخصی صورت می‌گیرد.

کامران اخباری، معاون توسعه حمل و نقل پاک و آموزش سازمان حمل و نقل و ترافیک شهر تهران با بیان اینکه به طور روزانه حدود 20 میلیون سفر در تهران انجام می‌شود، گفت: در بررسی اهداف سفرهای کوتاه‌مدت، مشخص شد که ۴۱ درصد این سفرها شغلی، ۲۹ درصد آموزشی، ۱۶ درصد برای خرید و ۱۴ درصد تفریحی هستند، ضمن اینکه ۴۰ درصد این سفرها با خودروی شخصی و مابقی با سایر مُدهای حمل و نقلی انجام می‌شوند.

او در گفتگو با همشهری از حدود ۲۰ میلیون سفر روزانه خبر داد که حدود ۲۰ درصد این آنها زیر ۵ کیلومتر است.

در این شرایط به نظر می‌رسد یکی ا راهکارهایی که می‌توان در تهران از آن به عنوان راهکار جایگزین خودروی شخصی استفاده کرد، استفاده از دوچرخه یا اسکوتر است. وسایل نقلیه‌ای که در بسیاری از کشورهای جهان از آنها استفاده می‌شود.

با این حال هنوز فرهنگ استفاده از این وسایل برای حمل و نقل جا نیفتاده است. به عبارت دیگر در حال حاضر نگاه عموم به دوچرخه و اسکوتر تنها تفریحی است.

در سالهای گذشته تلاش شد تا استفاده از دوچرخه برای حمل و نقل در تهران توسعه پیدا کند. با این حال این موضوع هنوز به نتیجه نرسیده است. به نظر می‌رسد فرهنگ سازی برای استفاده از وسایلی مانند دوچرخه و اسکوتر بسیار مهم است. خصوصا که تهران شهری پرترافیک است و بسیاری از مناطق آن با مشکل جای پارک خودرو، آلودگی هوا و طرح ترافیک مواجه است.

پژوهشگران دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تهران در پژوهشی به امکان تاثیرگذاری سامانه‌های اسکوتر برقی اشتراکی در کاهش ترافیک پرداختند.

به گزارش ایسنا، مهدی صمدزاد، پژوهشگر حوزه برنامه‌ریزی حمل‌ونقل با ارجاع به همین پژوهش می‌گوید: در این مطالعه، از مدل روانشناسی اجتماعی موسوم به «مدل پذیرش فناوری توسعه‌یافته» بهره گرفته‌ایم تا میزان اثرگذاری عواملی از قبیل مشخصات سامانه (سازگاری، مزیت نسبی، لذت درک‌شده، ارزیابی قیمت)، مشخصات فردی (آگاهی زیست‌محیطی، نگرانی از حفظ حریم خصوصی، اعتماد، نوآوری شخصی) و هنجارهای اجتماعی (هنجارهای ذهنی) را بر تصمیم افراد برای استفاده از اسکوتر برقی اشتراکی ارزیابی کنیم. بر اساس این مطالعه که بر روی یک جامعه آماری از ساکنان کلانشهر تهران انجام شده است، مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر تمایل ایشان برای استفاده از این سامانه‌ها ناظر بر افزایش دسترسی، اجتناب از ترافیک و صرفه‌جویی در زمان / هزینه بود. همچنین مؤلفه‌هایی نظیر اعتماد، هنجارهای ذهنی و گرایش به استفاده از نوآوری به عنوان عامل‌های مهم بعدی شناخته شده‌اند. افراد هنگام انتخاب استفاده از اسکوتر برقی به قضاوت دیگران اهمیت می‌دهند، هرچند اثرپذیری استفاده‌کنندگانی که تمایل به آزمودن فناوری‌های جدید دارند، کمتر خواهد بود. آگاهی زیست‌محیطی، برداشت افراد از سهولت استفاده و ارزیابی ایشان از قیمت با نگرش مثبت به اسکوتر برقی همبستگی دارند. در نهایت نگرانی نسبت به حفظ حریم خصوصی تنها عاملی است که دارای اثر منفی بر تمایل به استفاده از این سامانه است.