نقش برجسته شاپور ساسانی در داراب نیازمند مراقبت است
نقش برجسته شاپور ساسانی در بخش جنوبی استان فارس که از قدمت ۲۰۰۰ساله برخوردار است و به ثبت ملی هم رسیده، در حال حاضر بدون هیچ گونه مراقبت و مرمتی رها شده است.
این اثر ملی که در شهر داراب از توابع استان فارس قرار دارد و روایت گر پیروزی شاپور اول ساسانی بر والرین رومی است، در سال ۱۳۱۵ شمسی در فهرست آثار ملی ایران جای گرفت و تا این لحظه تنها یک فنس ناامن و یک تابلو معرفی در آن تعبیه شده است.
سال ۱۳۹۱ و در جریان یادگاری نویسی بر این نقش برجسته تاریخی، محمد باقر مهاجر، دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی شهرستان داراب در خصوص این نقش برجسته به خبرگزاری مهر گفته بود: نقش برجسته شاپور ساسانی به دلیل اینکه راه دسترسی به آن خاکی است و جاده مناسبی ندارد و این جاده در زمستانها دچار آبگرفتگی میشود کمتر مورد توجه قرار گرفته و آسیب دیده است.
او با بیان اینکه این نقش برجسته احتیاج به مراقبت و نگهبانی دارد، معضلات نقش برجسته شاپور ساسانی را نامشخص بودن حریم آن و عدم حضور نگهبانی و حراست برشمرده بود.
حالا با گذشت بیش از ۱۰ سال از این گزارش خبرگزاری مهر، ظاهرا حریم این نقش برجسته با نردهکشی مشخص شده است اما این نقش برجسته همچنان ورودی مشخص، نگهبانی و حتی مسیر استانداردی ندارد.
برای بازدید از این نقش برجسته، باید از جاده مواصلاتی بندرعباس و شیراز، وارد شهر داراب شد. با ورود به این شهر، تقریبا هیچ تابلو راهنمایی به سمت نقش برجسته شاپور ساسانی رویت نمیشود.
راه رسیدن به این نقش برجسته باستانی، از کوچه پسکوچههای بدون راهنمای این شهر کوچک میسر است، اما بعد از ورود به کوهستان باستانی، لازم است تا جاده خاکی تقریبا ۵ کیلومتری طی شود تا بلاخره بعد از گذر از زمینهای زراعی، نمایی از نقش برجسته دیده شود.
به محض ورود به منطقه نرده کشی شده، عدم وجود گیت نگهبانی و حراست، بر خلاف دیگر ابنیه باستانی استان فارس، برای تمام بازدید کنندگان غیر طبیعی به نظر میرسد.
علاوه بر خدمات و امکانات رفاهی اندک این مسیر، آنتندهی ضعیف تلفن همراه و اینترنت عاملی است که امنیت مسافران و بازدیدکنندگان را هم به مخاطره میاندازد.
تمام این بی توجهیها به نقش برجسته شاپور ساسانی و این منطقه باستانی در شرایطی است که داراب، با دارا بودن جاذبههای گردشگری تاریخی و طبیعی، پتانسیل بسیار زیادی برای کارآفرینی و جذب ثروت در اختیار دارد و علاوه بر جاذبههایی که تا کنون کشف و اطلاع رسانی شده است، به نظر میرسد کوه و دامنه کوههای این شهر باستانی که در نقطهای استراتژیکی در جاده بندرعباس و شیراز قرار دارد و در تمام ادوار تاریخی ایران در مسیر پر تردد سیاسی بوده است، قابلیت اکتشافات تاریخی و باستانی دیگر را هم دارد و لازم است تا از این منظر هم مورد توجه وزارت میراث فرهنگی و سایر متولیان قرار بگیرد.
داراب و پتانسیلهای گردشگری آن
داراب که در مرز جنوبی استان فارس با هرمزگان و در جاده بندرعباس به شیراز قرار دارد، در نگاه اول، شهری با جاذبه گردشگری طبیعی به نظر میرسد. در ورودی این شهر کوههایی باستانی که عظمت و شکل آنها در منطقه حیرت برانگیز است و درختان نخلی که این کوهها و منظر شهر را آراسته به چشم میخورد.
آبشار فدامی و تنگه رغز که یکی از تنگههای زیبا و کمنظیر ایران است، از جاذبههای اصلی این شهر به حساب میآیند و حضور همین جاذبهها، داراب را به هدف گردشگری بسیاری از گردشگران طبیعت تبدیل کرده است.
علاوه بر این آثار گردشگری طبیعی، آثار باستانی خاصی همچون شهر باستانی «دایرهای ساختِ» دارابگرد که نام آن در شاهنامه فردوسی هم آمده و آتشکده آذرخش که مورد تغییر و تحولات معماری اسلامی در ابتدای ورود اسلام به ایران قرار گرفته هم در دل کوههای خاص این شهر شهره هستند.
تمام آثار گردشگری نام برده پتانسیلهای داراب برای جذب حداکثری توریست و توسعه مشاغل مرتبط با گردشگری هستند، اما با این وجود، آثار باستانی این شهر و به ویژه نقش برجسته ساپور ساسانی که یکی از بهترین گزارشها سیاسی از اوایل دوران ساسانی به حساب میآید، مورد حفظ و حراست نیستند و حتی از ظاهر این نقش برجسته اینگونه به نظر میرسد که در شرف تخریب و از بین رفتن است.
در سالهای اخیر، تخریب و سرقت کتیبهها و میراث فرهنگی به یکی از اخبار ناراحت کننده ایران تبدیل شده است و درباره این نقش برجسته مهم هم لازم است تا پیش ازتخریب بیشتر و یا سرقت، اقدامات ترمیم، مراقبت و تبلیغاتی کافی انجام شود.