کولبری بلای جان کودکان
راه‌حل طرح
شاید یکی از بهترین راهکارهایی که در این شرایط می‌توان در نظر گرفت، ایجاد بازارچه‌های مرزی بدون در نظر گرفتن گمرکی است که تنها برای مردم محلی قابل استفاده است. می‌توان برای این افراد سهمیه‌ای در نظر گرفت تا به نظام اقتصادی کشور هم آسیبی نرسد.
مشکلات
هیوا اختیارالدینی، کودک کرد ۱۶ ساله از بخش آرمرده شهرستان بانه که به شغل کولبری مشغول است، بر اثر سرمازدگی در نوار مرزی هنگه‌ژال جان خودش را از دست داد.
کانون حقوق بشر ایران با انتشار گزارشی نحوه مرگ این کودک را اینطور شرح می‌دهد: هیوا و دوستش برای جلوگیری از مواجه شدن با ماموران مرزبانی، به ناچار مسیر دیگری را انتخاب کردند، اما به‌دلیل تاریکی و سرمای شدید در نهایت نتوانستند مسیر اصلی را مجددا پیدا کنند و به همین دلیل در سرما ماندند. هنگامی که مردم محلی و سایر کولبران این دو را پیدا می‌کنند، هیوا جانش را از دست داده و دوست او هم به کما به رفته بود.
این نخستین بار نیست که کودکی در هنگام کولبری جان خود را از دست می‌دهد. پیشتر، سینا نادری، کولبر ۱۶ ساله اهل شهرستان پاوه هنگم فرار از دست ماموران مرزی، از ارتفاع سقوط می‌کند.
با افزایش فشارهای اقتصادی و گسترش بیکاری، بسیاری از مرزنشینان ناچار هستند برای تامین معیشت به کولبری روی بیاورند. در واقع به دلیل تمرکز امکانات و اشتغال در مناطق مرکزی کشور و نابرخورداری مناطق مرزی، شغلی برای مردم این مناطق وجود ندارد. گزارش‌ها حاکی از آن است بسیاری از کولبران دارای مدارک تحصیلی لیسانس و بیشتر هستند که نشان می‌دهد افرادی که این کار را انجام می‌دهند نه از سر انتخاب، بلککه به اجبار و نیاز معیشتی به آن روی می‌آوردند.
از طرفی حکومت بارها اعلام کرده که کولبری جرم نیست و افرادی که کالاهایی سبک را بر پشت خود حمل می‌کنند تا به داخل ایران بیاورند، قاچاقچی ححساب نمی‌شوند. با این حال این افراد بارها هدف شلیک نیروهای مرزبانی شده‌اند. آن هم در شرایطی که حکومت به خوبی مسیرهای کولبری را می‌شناسد و می‌داند که چه کالاهایی در حال ورود است.
در مقابل برخی از افراد نزدیک به حاکمیت معتقدند کولبران کالاهای غیرمجاز به داخل کشور می‌آوردند و باید جلوی آنها سر شود. اگرچه این قبیل افراد هیچ راه حلی برای اشتغال و مشکل معیشت میلیونها مرزنشین ایرانی نمی‌دهند.
برای مثال، قاسم رضایی، جانشین فرمانده ناجا، فروردین سال جاری کولبران را افراد «متجاوز مرزی» نامید و ضمن حمایت از اقدامات نیروهای مرزبانی برای شلیک به آنها گفت: «ضدانقلاب و کسانی که به نام کولبر در نصفه‌های شب در ارتفاعات و دره‌ها تردد غیرمجاز دارند و قاچاق سلاح و مهمات می‌کنند، متجاوز مرزی هستند و این اقدام جرم محسوب می‌شود و مرزبان مکلف است طبق قانون با آنان برخورد کند.»
این در حالی است که علی خامنه‌ای پیشتر در مورد مقابله با قاچاق گفته بود: «من مرادم از قاچاق، فلان کولبر ضعیف نیست که میره اونطرف یک چیزی را برمیداره با کول خودش میاره این طرف. اینا که چیزی نیست. اهمیتی نداره، با اینها مبارزه هم نشه اشکالی نداره.»
در واقع به نظر می‌رسد رهبر جمهوری اسلامی چیزی را در ملاءعام بیان می‌کند اما نیروهای تحت امر او طور دیگری رفتار می‌کنند.
با این حال این موضوع چیزی از عمق درد موضوع کم نمی‌کند.