رودخانه کارون در مسیر نابودی
مشکلات
رودخانه کارون را شاید بتوان مهمترین رودخانه کشور نامید. نام آن با تاریخ، فرهنگ و حتی ادبیات ما گره خورده است. اما بی‌توجهی به حفظ آن این رودخانه را در مسیر نابودی قرار داده است. فارغ از اینکه آب ورودی آن به دلیل مسائل اقلیمی و سوءمدیریت‌ها کاهش چشمگیری داشته است، سرازیر شدن فاضلاب به این رودخانه دلیل دیگری است که مرگ کارون را سرعت بخشیده است. در حال حاضر فاضلاب 9 شهرستان حوزه كارون (اهواز، دزفول، شوشتر، دهدز، لالي، باوي، كارون، خرمشهر و آبادان) مستقيما به اين رودخانه تخليه مي‌شود كه آن را تبديل به آلوده‌ترين رود اين استان از نظر ورود فاضلاب كرده است.
روزنامه اعتماد در گزارشی با اشاره به ورود فاضلاب به رودخانه کارون نوشت: نزديك به يكسال از افتتاحيه بزرگ‌ترين تصفيه‌خانه فاضلاب اهواز مي‌گذرد. تصفيه‌خانه شرق اهواز در حالي براي دومين بار افتتاح رسمي شد كه هنوز نتوانسته به نيمي از تعهداتش عمل كند تا رودخانه كارون براي رهايي از فاضلاب‌هاي شهري همچنان درگير سوءمديريت‌ها و خلف وعده‌ها باشد.
کاهش آب ورودی و افزایش ورود فاضلاب باعث شده تا کارون حالا به یک رود متعفن تبدیل شود. پیشتر مدیران آب و فاضلاب اهواز وعده داده بودند که با راه‌اندازی تصفیه‌خوانه شرق، نيمي از ورودي‌هاي فاضلاب اهواز به كارون مسدود می‌شود. اما حالا مشخص شده که به رغم هزینه گزاف برای اجرای این پروژه، وعده‌ها هیچ‌کدام عملی نشده است.
علي بني‌عگبه در گفتگو با «اعتماد» به همین موضوع اشاره می‌کند: «شركت آبفاي خوزستان مدعي است كه در فاز اول روزانه 50 هزار مترمكعب فاضلاب به اين تصفيه‌خانه وارد و تصفيه مي‌شود، اما بر اساس بازديدهايي كه داشتيم، نمي‌توانيم اين ادعا را تاييد كنيم. با وجودي كه تصفيه‌خانه در مدار بود ولي خروجي آنچناني نداشته و با حجمي كه آبفا متعهد شده تناسبي ندارد. بنابراين ادعاي آبفا صحيح نيست. براي رفع ابهام چندين مكاتبه با شركت آبفاي خوزستان هم از طريق اداره اهواز و هم اداره كل حفاظت محيط زيست استان انجام داديم، اما تاكنون هيچ پاسخي دريافت نكرديم. آخرين مكاتبه يك ماه پيش بود كه در آن به تعهدات آبفا براي اجراي طرح تاكيد كرده و گفتيم چرا تصفيه‌خانه فاضلاب شرق هنوز به‌طور كامل در مدار قرار نگرفته و خواستيم كه مشكلات‌شان را بيان كنند تا بتوانيم پيگيري كنيم.»
با این حال مديرعامل شركت آب و فاضلاب خوزستان غيرفعال بودن تصفيه‌خانه شرق اهواز را رد مي‌كند و مدعی است: «تصفيه‌خانه شرق فعال است و در حال حاضر حدود 60 هزار مترمكعب در شبانه‌روز فاضلاب به اين تصفيه‌خانه مي‌رود. بعضي روزها هم 50 هزار و برخي روزها 20 هزار مترمكعب فاضلاب وارد آن مي‌شود.»
این در حالی است که کارشناسان محیط زیست تاکید دارند که کارون دیگر ظرفیت فاضلاب بیشتر را ندارد و هم اکنون هم میزان فاضلاب ورودی به این روز بیش از حد قابل قبول است. به طوری که ادامه روند فوق می‌تواند به گسترش بیماری‌ها و مشکلات زیست محیطی بیفزاید و حتی منجر به این شود که شهرهای اطراف کارون امکان زیست‌پذیری را از دست بدهند.
همچنین، کارون به جز مسئله تامین آب شرب، بر روی توریست پذیری اهواز هم بسیار موصر است. آلودگی یا نابودی این رود می‌تواند عواقب بسیاری برای بر روی توریسم و معیشت شمار زیادی از مردم این منطقه داشته باشد.
راه‌حل طرح
تحقیق و تفحص از پروژه‌های فاضلاب اهواز نخستین گامی است که باید برای حل مسئله برداشته شود. از سوی دیگر به نظر می‌رسد شبکه فاضلاب 9 شهر مرتبط با حوزه کارون باید گسترش پیدا کند. راهکارهای جایگزین بررای فاضلاب این شهرها باید طراحی شود تا به جای سرازیر کردن فاضلاب به این روز، آنها در مسیر دیگری و از روش‌های دیگری مهار شوند.