مشکلات شهری ایلام

ایلام یکی از استان‌های غربی ایران است که به عنوان یکی از محرومترین استان‌های ایران شناخته می‌شود. توسعه‌نیافتگی این استان به رغم موقعیت جغرافیایی باعث ایجاد بحران‌های اجتماعی متعددی مانند فقر، بیکاری و بزهکاری شده است. با این حال تصمیم‌گیری‌های کلان مسئولان و سیاست‌گذاری‌های شهری خودش از عوامل مهم این موضوع بوده است.

برای مثال برخی مراکز مانند زندان و کارخانه‌ها همچنان به مرکز شهر نزدیک هستند. این در حالی است که به طور معمول این مراکز به دلیل بازخوردهای زیست محیطی و اجتماعی به خارج از شهرها منتقل می‌شوند.

از سوی دیگر پراکندگی و معماری شهر هم از وضعیت مناسبی برخوردار نیست. برای مثال در یک خیابان ممکن است شما یک ساختمان چند طبقه مشاهده کنید، در حالی که در کنار آن ساختمانی یک طبقه وجود دارد. یا در حالی که یک ساختمان نمای مدرنی دارد، یک خانه دیگر بدون ساخت هیچ نمایی ساخته شده است.

همچنین سرانه فضای سبز این شهر بسیار کم است. در حالی که سرانه‌ استاندارد فضای سبز بیش از 7 متر است این میزان در ایلام کمتر از 2 متر است. اگرچه ممکن است این موضوع بحرانی به نظر نرسد، اما به مرور زمان و با افزایش جمعیت، این مسئله هم به بحران تبدیل می‌شود.

موضوع بعدی شبکه فاضلاب این شهر است. در برخی روزها که بارندگی‌ها افزایش پیدا می‌کند، خیابان‌های شهر با مشکل آبگرفتگی رو به رو هستند. این موضوع به دلیل عدم توجه به ظرفیت مورد نیاز در ساخت کانال‌ها است.

هر کدام از این معضلات قابل بسط و تحلیل گسترده است. در اینجا تنها تلاش شده تا به صورت تیتروار مشکلات و معضلات بیتن شود. موضوعاتی که هر کدام نیازمند تغییر در سیاست‌گذاری‌های شهری و نگاه کلان به شهر ایلام است. شهری که به دلیل مهاجرپذیر بودن، به احتمال زیاد طی چند سال آینده با رشد چشمگیر جمعیتی مواجه خواهد بود. آن هم در شرایطی که در حال حاضر حتی توان حفظ جمعیت فعلی را ندارد.

شیرزاد نظری، مدرس برنامه‌ریزی شهری در گفتگو با ایسنا به مشکل روستاهای استان ایلام هم پرداخته است. روستاهایی که به یکی از تولیدکنندگان مهاجر برای شهر ایلام تبدیل شده‌اند.

او می‌گوید: این روستاها هم‌اکنون نه تنها از ویژگی‌های کاملاً روستائی برخودار نیست بلکه به علت سیطره‌ی فرهنگ شهری از برخی محلات شهر ایلام هم شهری‌تر هستند این مساله ضمن ایجاد سیمای نامطلوب به علت نبود نظارت، بار مضاعفی بر دوش شهر و فشار فراونی به خدمات شهر ایلام وارد کرده است چون از یک طرف از تسهیلات روستائی بهره‌مند هستند و از طرفی دیگر بدون پرداخت هزینه‌ی شهری از خدمات شهری استفاده می‌کنند. در چنین شرایطی که نظارت کافی بر ساخت و ساز در این مناطق وجود ندارد همواره شاهد پیدایش بافت‌های ناهمگون و ناهنجار هستیم که تا سال‌ها باقی می‌ماند و به راحتی اصلاح نمی‌شود بنابراین ضرورت دارد که روستاهای «هفت چشمه»، «بانقلان»، «فاطمیه» و «چالسرا» به شهر ملحق و متناسب با پیکره و ساختار شهر ایلام ساماندهی شوند.

به گفته شیرزاد ایلام یک شهر مهاجرپذیر است و بخش عمده جمعیت آن به علت شرایط اقلیمی، امکانات نامطلوب زندگی در روستاها و مسائلی از این دست از مناطق روستائی و عشایری به شهر مهاجرت کرده‌ و در مناطق خاصی سکنا گزیده‌اند و روابط سرد، ناپایدار و بی‌ثبات اجتماعی، ناامنی، تقابل گروه‌های اجتماعی و فرهنگ روستائی از عوارض همین مساله است و از سوی دیگر خدمت‌رسانی به این مناطق هم دشوار است بنابراین ضروریست که با اتخاذ تدابیری جلوی مهاجرت گرفته شود.