چرا اعتراضات خاموش نمیشود؟

نگاهی به تاریخ اعتراضات در تاریخ جمهوری اسلامی نشان می‌دهد که هر چه زمان پیش رفت، فاصله اعتراضات کمتر و گستردگی آن بیشتر می‌شود. موضوعی که حاکمیت به دلیل تحجر در نگاه فرهنگی و سیاسی، نمی‌تواند راهکاری جز برخورد سرکوبگرانه با آن داشته باشد. در واقع عقلای حکومت دیگر نقشی در تصمیم‌گیری‌ها ندارند اما در سوی مقابل دانش و آگاهی در میان جامعه افزایش یافته است.

سومین سالگرد آبان 98 با تظاهرات گسترده مردمی و تجمعات اعتراضی در ده‌ها دانشگاه در سراسر کشور برگزار شد. موضوعی که با توجه به افت چند روزه نمود بیرونی تظاهرات طی جنبش اخیر، بار دیگر بر شعله‌های آن دمید.

طی هفته‌های اخیر رسانه‌های جمهوری اسلامی ادعا کردند که اعتراضات به پایان رسیده و به قول آنها «قائله جمع شده است.»

اما بار دیگر در سالگرد آبان 98 تظاهراتی گسترده در کشور شکل گرفت. در برخی دانشگاه‌ها شعارهایی در رابطه با آبان 98 سر داده شد. در واقع به نظر می‌رسد جنبش اعتراضی با هر بار به بهانه یک موضوع خود را احیا می‌کند. این نوسان در بروز اعتراضات کاملا طبیعی است و نیروهای فعال در هر جنبشی برای بازسازی خود به زمان نیاز دارد. تا همین جای کار هم تداوم دو ماهه جنبش اعتراضی آن هم به رغم دستگیری‌های گسترده و کشتن صدها نفر، بی نظیر است.

اما نکته قابل توجه در رابطه با اعتراضات سالگرد آبان 98، حافظه تاریخی مردم است. بسیاری مدعی هستند که ایرانیان حافظه تاریخی کوتاهی دارند و به همین دلیل وقایع را زود از خاطر می برند، اما در رابطه با آبان 98 دست کم روشن است که حافظه تاریخی مردم بسیار قوی است. شاید برخی بگویند چون هنوز زمان زیادی از آن نگذشته است. شاید هم وجود رسانه‌های اجتماعی را دلیل آن بدانند. اما از نظر نگارنده به جز این موارد، تداوم وضعیت سیاه پیشین در روزهای کنونی است که همچنان باعث قیاس در ذهن مردم است. قیاسی که داغ آبان 98 را زنده نگه می‌دارد.

به نظر می‌رسد حکومت نه تنها نتوانسته زمینه‌های شکل گیری اعتراضات 98 را برطرف کند، بلکه عواملی که خشم مردم را شعله‌ور می‌کند را بیش از پیش گسترده کرده است.

در این شرایط به نظر می‌رسد که قرار نیست جنبش اعتراضی به پایان برسد. حتی ممکن است چند روزی آرام شود اما در اولین فرصت باز سر بلند می‌کند.