
زنجانرود به جای «منطقه گردشگری» به زبالهدانی تبدیل شد
زنجانرود یا «زنجان چایی» با طول تقریبی ۱۲۰ کیلومتر از حدود شهر سلطانیه سرچشمه میگیرد و بعد از گذر از جنوب شهر زنجان به رودخانه قزل اوزن میریزد. این رود در زنجان از میان باغهای جنوبی حومه این شهر میگذرد. در این مسیر نه تنها باغهای طرفین بستر رودخانه از آب زنجانرود آبیاری میشوند، بلکه کشاورزان، آب رودخانه را به جویهای منشعبه از آن هدایت مینمایند و به وسیلهٔ آن باغات و کشتزارهای شهر را نیز آبیاری میکنند.
جذابیت توریستی زنجانرود
چندین پل تاریخی از جمله «پل میربهاءالدین» و «پل سید محمد» هم بر روی زنجانرود قرار دارند. این دو پل تاریخی به فاصله حدود دو کیلومتری هم و در کنار شهر زنجان قرار دارند. این دو پل بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارند و متعلق به دوران قاجاریه و حکومت ناصرالدین شاه قاجار هستند. این پلها به علت زیبایی و بافت تاریخیشان در فهرست آثار ملی کشور ثبت رسیدهاند و به عنوان یکی از آثار تاریخی استان زنجان شناخته میشوند.
در حالی که زنجانرود و پلهای تاریخی آن می تواند به یکی از جاذبههای گردشگری زنجان تبدیل شود و سالانه میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی باشد، اما به دلیل سوءمدیریت مسئولان دولتی، به محل انباشت زباله و تخلیه نخالههای ساختمانی تبدیل شده و در فصول گرم سال، بوی تعفن آن منطقه را فرا میگیرد. این وضعیت اسفناک نه تنها سلامتی شهروندان را به خطر انداخته، بلکه به جنوب شهر زنجان سیمای زشتی بخشیده و در سالهای اخیر اعتراضات زیادی را برانگیخته است. در حالی که حدود دو دهه است، مسئولان دولتی وعده میدهند که این محوطه را به «منطقه گردشگری» تبدیل خواهند کرد.
به گفته باغداران زنجانرود، در سال ۸۳، آنان جهت اجرای پروژه بهسازی بستر رودخانه به طول ۲ کیلومتر بین پل سید محمد و پل میربهاالدین و تبدیل آن به «منطقه گردشگری»، با استانداری زنجان به توافق رسیدند و این پروژه با مجریگری استانداری در آن سال کنگزنی شد. اما علیرغم گذشت ۱۹ سال این پروژه به سرانجام نرسیده و تنها ۶۰ درصد پروژه بهسازی بستر رودخانه توسط بنیاد مسکن اجرا شده ولی مسئولان سایر دستگاهها به وعدههایی که داده بودند، عمل نکردند.
در اسفندماه سال ۱۳۸۹ نیز یحیی نقیزاده، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان در گفتوگو با ایسنا، از آماده سازی طرح جامع تکمیل منطقه ویژه گردشگری زنجانرود تا پایان سال خبر داد و گفت: «با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد این منطقه، برنامههای تکمیل این پروژه و ایجاد منطقه ویژه گردشگری در حاشیه رودخانه زنجانرود، به طور جد در حال پیگیری است.» اما این وعده نیز تا کنون اجرایی نشده و با اعتبارات قطره چکانی، هر از گاهی بخشی از این پروژه اجرایی شده و دوباره متوقف میشود. هم اکنون نیز علیرغم قولهای مسئولان، با گذشت بیش از ۲ ماه از فصل کاری، هنوز هم تکلیف این پروژه مشخص نشده است.
بهروز حسینی، نماینده اهالی منطقه گردشگری زنجانرود در ۲ خردادماه ۱۴۰۲، در گفتوگو با «صدای زنجان»، با اشاره به اینکه بنیاد مسکن سال گذشته درگیر ساماندهی منطقه گردشگری زنجانرود بود، میگوید: «به خاطر، تعطیلات سال جدید فعالیت پیمانکاران تعطیل شد و حالا با گذشت دو ماه، هنوز هیچ فعالیتی در این منطقه مشاهده نمیشود.»
رضا خواجهای، مدیرکل بنیاد مسکن استان زنجان هم با بیان اینکه «بهرهبردار این پروژه شهرداری است و بنیاد مسکن فقط مجری آن است»، افزود: «این پروژه به صورت فاز به فاز جلو میرود و اعتباراتی که سالانه به این پروژه داده میشود در همان راستا هزینه میشود. امسال حدود ۲۳ میلیارد تومان اعتبار برای این پروژه در نظر گرفته شده است که آن هم تخصیص پیدا کرده و با پیمانکار عقد قرارداد بسته شده است و پیمانکار بر اساس زمانبندی و قرارداد مشخصشده در حال کار است.»
اما مهدی طالب، عضو شورای شهر زنجان با بیان اینکه «پروژه فعلاً خوابیده و در دست بنیاد مسکن است و شهرداری هنوز آن را تحویل نگرفته»، گفت: «شهرداری امسال حدود ۱۰۰ میلیارد تومان برای طرح و ساخت این منطقه اختصاص داده است و بنا است، خود برای ساماندهی این منطقه ورود کند.»
در کنار تناقضگوییهای مسئولان، در ۳۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲، شهرداری زنجان با قرارگاه خاتمالانبیا سپاه پاسداران نیز قراردادی منعقد کرد که یکی از بخشهای این قرارداد مربوط به ساماندهی زنجانرود است. مهدی طالب، عضو شورای شهر زنجان در این باره گفت: «فعلاً طراحی مسیر در دست اقدام است و طرحش هم از سمت خیابان خیام در نظر گرفته شده است. طراحی مسیر که انجام شد قرارگاه خاتمالانبیا در ساخت ورود خواهد داشت.» او با این ادعا که پس از امضای قرارداد با قرارگاه خاتمالانبیا، بسیاری از مشکلات حل شده، وعده داد این پروژه «در عرض یک سال» به اتمام خواهد رسید.
این در حالی است که قرارگاه خاتمالانبیا از فاسدترین و بدنامترین شرکتها در اجرای پروژهها است. این تشکیلات غول پیکر بزرگترین بازوی اقتصادی سپاه پاسداران است و بسیاری از پروژههای بزرگ کشور را بدون رعایت تشریفات مناقصه داخلی و خارجی از آن خود میکند.
راه حل طرح
رسانهها و شهروندان زنجان نقش تاثیرگذاری در حل مشکل طرح زنجانرود دارند. آنها با مطالبهگری و انتشار تصاویر و گزارشهای مستمر از وضعیت اسفناک این منطقه مستعد، باید افکار عمومی را نسبت به این مسئله حساس نمایند و مانع از طولانیتر شدن این پروژه دو دههای شوند و با تحت فشار قرار دادن مسئولان، این پروژه را در کوتاهترین زمان ممکن اجرایی کنند. همچنین شهرداری زنجان باید موظف شود تا زمان اجرایی شدن کامل این پروژه، زبالههای موجود در بستر رودخانه را جمعآوری کند. شورا این شهر هم به عنوان بالاترین نهاد نظارت بر دستگاه های اجرایی نقش پر رنگی در پیشبرد طرح دارد،